حول و حوش سال ۶۹ بود و ماه‌ها از اتمام جنگ تحمیلی گذشته بود که دوباره بوی آزادی و آزادگی و بوی خاک پاک وطن به مشام پاک هزاران اسیر جنگی دفاع مقدس رسید. اسیران جنگی که بعدها به نام آزادگان شناخته شدند و تا امروز و با گذشت ۳۰ سال از آنروزها و با وجود اینکه بسیاری از آنها دیگر در میان ما نیستند و بار سفر ابدی را بسته و به همرزمان شهید خود پیوسته‌اند، همچنان مانند سالهای اسارات مظلومند. امروز خواستیم مروری داشته باشیم به وضع و حال آزادگان و ببینیم ما برای آنها چه کرده‌ایم و چرا این دلاورمردان همیشه در این ۳۰ سال نیز مانند سالهای اسارات مظلوم واقع شده‌اند؟ آیا قدر آنها را دانسته‌ایم؟ واقعا چه کرده‌ایم که امروز شرمنده آنها شده‌ایم و بسیاری از آزادگان در شرایط بسیار سخت و دشواری زندگی میکنند؟
به محض اعلام خبر تبادل اسرای جنگی میان دو کشور و در پی مهیا شدن شرایط برای بازگشت آزادگان به ایران دستور تشکیل ستاد رسیدگی به امور آزادگان صادر شد. این دستور در پی پیگیری‌هایی که از گذشته انجام گرفته بود و پیش بینی‌های لازم در رابطه با رفع مشکلات مربوط به آزادگان قبل از آن که آزادگان عزیز به میهن اسلامی بازگردند صادر شد. در نخستین گام با تبادل انبوه اسرا مواجه شدیم و براساس تفاهمات انجام گرفته و با مساعدت و همراهی دیگر دستگاه‌ها، ستاد تشکیل شده مسئولیت این کار عظیم را به دوش گرفت و تبادل بیش از ۴۰ هزار آزاده و به همین تعداد اسیر عراقی را انجام داد. طبق گزارش تهیه شده توسط سایت بصیرت، در آن مقطع و در سال ۷۰ ستاد امور آزادگان زمینه اشتغال نزدک به ۹۶٪ از آزادگان را در دستگاههای دولتی و غیر دولتی فراهم ساخت. در زمینه تحصیل نیز تا سال ۱۳۷۵، بیش از ۵۳۰۰ نفر از آزادگان موفق به راهیابی و تحصیل در مؤسسات عالی کشور شدند.
در حال حاضر ۴۲ هزار آزاده در کشور ما وجود دارد و با وجود تمام این تلاش‌ها اما، هرچه از سالهای اتمام جنگ و بازگشت آزادگان گذشت، توجه به این عزیزان کمتر و کمتر شد و به جایی رسید که اکنون یک نهاد قوی و فعال برای رسیدگی به امور آزادگان وجود ندارد. در میان هرج و مرج‌های اداری و کسر بودجه و دیگر مشکلات اقتصادی، متاسفانه آزادگان به نوعی گم شده‌اند. در میان خدمات ارائه شده به ایثارگران آزادگان کمترین سهم را دارند و این عزیزانی که امروز پا به سن گذاشته اند و بسیاری نیز بازنشسته شده‌اند حتی مستمری هم تعلق نمیگیرد. متاسفانه میتوان گفت که با وجود شرایط بسیار سخت آزادگان و مشکلات بیکاری خودشان و فرزندانشان، پرونده خدماتی بسیاری از آزادگان بسته شده است. به قول حجت‌الاسلام علی علیدوست قزوینی از آزادگان سرافراز کشورمان، «متاسفانه اگر امروز خدماتی هم ارائه می شود بخاطر آزادگی نیست و تنها بخاطر جانبازی است.»
در همین راستا حجت‌الاسلام محمدحسن کاویانی راد نیز سال گذشته در سالروز بازگشت آزادگان به کشور به موضوع مشکلات عمده‌ای که آزادگان با آنها دست و پنجه نرم می کنند اشاره کردند و در مراسمی در حضور این عزیزان خطاب به آزادگان گفتتند: «وضعیت خیلی از شما در این موقعیت سخت‌تر از هزار دشواری آزادگان در آن دوران نیست و کافی است کسی پای حرف شما بنشیند تا بفهمد سختی یعنی چه، بنابراین مسئولیت شما براساس آنچه رهبری فرمود الماس درخشان چشم نواز و چشمگیر است.»
مشکلات جسمانی اسارت امروز از معضلات اصلی عزیزان آزاده است. در کنار بیماری و کهنسالی، از یک طرف فرزندان بسیاری از آزادگان در شرف ازدواج هستند و از طرفی دیگر بیکاری فرزندان آنها از مشکلاتی است که آزادگان با آن دست و پنجه نرم میکنند. آزادگان سرافراز کشورمان در دوران اسارت با تحمل انواع شکنجه‌های دشمن، و صبر و به کمک ایمان قویشان توانستند سربلند و سرافراز به میهن بازگردند. مسئولین اما نباید از صبر و بزرگ منشی این عزیزان سوءاستفاده کنند و آنها را به فراموشی بسپارند.
