افراد دارای معلولیت در ایران بخش قابل توجهی از جمعیت کشور را به خود اختصاص می دهند، و طبق آمارهای رسمی سازمان بهزیستی در حال حاضر ۱۴۱۵۰۰۰ معلول و جانباز جنگی در ایران وجود دارند که ۸۰۰ هزار نفر از این عزیزان دارای معلولیت‌های جدی هستند. از آنجایی که بخش مهمی از جامعه معلولین جسمی و حرکتی را جانبازان ۸ سال دفاع مقدس و تعداد اندکی از آنها را مدافعان حرم تشکیل میدهند، بجا دیدیم تا از امکانات و تلاش‌های سازمان‌های مربوطه، بخصوص سازمان بهزیستی و بنیاد شهید، در راستای ارتقای کیفیت زندگی این عزیزان و شهروندان مطالبی را یادآور شویم.
زندگی برای جانبازان و معلولین در هرکجای دنیا که باشند سختی‌ها و چالش‌های منحصر بفرد خود را داد و در برخی کشورهای دنیا این چالش‌ها بیشتر هستند. در ایران متاسفانه چالش‌های مربوط به زندگی جانبازان و معلولین به دلیل کمبود دسترسی به تجهیزات و امکانات توانبخشی و وسایل نقلیه بسیار است و این به سختی زندگی روزمره معلولین و جانبازان افزوده است. در کنار مشکلات اقتصادی که افراد عادی جامعه را در تأمین هزینه‌های روزمره با مشکل روبه‌رو کرده است، فشارهای مضاعفی را نیز بر معلولان و خانواده‌های آنها برای تأمین نیازهای ضروری و حیاتی‌شان وارد کرده است.
در دیماه سال ۹۶ مجلس شورای اسلامی با تصویب لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت قدم بزرگی در این ارتباط برداشت. طبق قانون وضع شده نهادهای مختلفی مانند وزارت آموزش و پرورش، وزارت راه و شهرسازی، وزارت بهداشت، سازمان راهداری و حمل و نقل جاده ای و بسیاری از نهادهای دولتی دیگر موظفند تا شرایطی را مهیا کنند که تمام معلولین جسمی و حرکتی بتوانند در سراسر کشور راحت‌تر تردد کنند. همچنین قانون جدید، وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی کشور را ملزم به پرداخت هزینه جامعه معلولان می کند که در قالب بیمه پایه تحت پوشش است.
در حالی که بنظر میرسد بزرگترین مشکل کشور ما در خصوص امکانات و خدمات به معلولین نداشتن منابع مالی کافی و مدیریت نادرست است، باید در این مورد اقدامات جدی صورت بگیرد تا معلولین و جانبازانی که بسیاری از آنها برای دفاع از کشور و آرمانهای انقلاب از جان خود مایه گذاشته اند، در این شرایط سخت اقتصادی بتوانند زندگی مستقلی برای خود فراهم کنند که لازمه رشد فردی را در افراد دارای معلولیت فراهم می کند. متاسفانه اما این تنها به یک خواب و خیال است و هر کسی توان عبور از این همه موانع را ندارد.
جدا از محدودیتهای اقتصادی اما، بسیاری از معلولین و جانبازان مسئولین نهادهایی مانند بنیاد شهید و سازمان بهزیستی را مقصر میدانند که متاسفانه رسیدگی‌های لازم را در ارتباط با فراهم کردن امکانات بهتر برای معلولین انجام نداده‌اند.
یکی از مشکلات اصلی معلولین جسمی، نداشتن امکانات عبور و مرور در معابر و گذرگاه‌ها با ویلچر است. با وجود تصویب لایحه حمایت از حقوق افراد دارای معلولیت، دسترسی به بسیاری از بانکها، ادارات دولتی، اماکن عمومی، مترو و دیگر وسایل نقلیه همچنان مشکل است. این امر نه تنها مانع فعالیت‌های اجتماعی جانبازان می شود بلکه به خودی خود میتواند باعث ایجاد افسردگی و حس جامعه زدایی در میان این عزیزان شود.
نامناسب بودن و غیر قابل دسترس بودن راه‌ها و وسائل نقلیه و اماکن عمومی برای جانبازانی که از ویلچر استفاده می کنند موضوعی است که به زیرساخت‌های شهری مربوط می شود و برای رفع این مشکل، ما نیازمند یک اراده قوی سیاسی هم در سطح ملی و هم در سطح شهرداری‌ها هستیم. متاسفانه تاکنون تلاش‌های مسئولین مربوطه تنها به شعار‌های انتخاباتی ختم شده و هیچ یک از جناح‌های سیاسی اقدامی عملی در این زمینه نکرده اند.
ما در صدای مدافعان بارها تلاش کرده‌ایم تا صدای معلولین بخصوص جانبازان عزیز دفاع مقدس را به گوش مسئولین برسانیم و همچنان به تلاش خود در این زمینه ادامه میدهیم. در همین راستا مایلیم تا از تجربیات شما عزیزان و جانبازان و اعضای خانواده‌های این عزیزان نیز بهره ببریم. از شما میخواهیم اگر خودتان یا عضوی از خانواده شما با مشکلاتی این چنینی که در این مقاله به گوشه‌ای از آنها اشاره کردیم دست و پنجه نرم میکند برای ما به آدرس tamaas@sedayemodafean.org بفرستید و از تجربیات شخصی خود و عضو جانباز خانواده خود بگوئید.
