در روزهای گذشته بحث‌های زیادی در رابطه با کاهش بودجه دفاعی کشور شد و این موضوعی است که دقیق‌تر به آن خواهیم پرداخت. ولی در بحث بودجه آفندی و پدافندی کشور خوب است درک درست تری هم از رتبه قوای نظامی کشور در سطح جهانی داشته باشیم. نگاهی به لیست قدرتمندترین ارتش‌های جهان در سال ۲۰۱۸ و آمار منتشر شده توسط موسسه گلوبال فایر پاور نشان می دهد که ما سیزدهمین قدرت نظامی جهان هستیم. سوال اینجاست که چرا برغم این جایگاه والا، ما توان استفاده لازم از توان نظامی خودمان را نداریم و در واقع ظرفیت‌های موجود را به درستی بالفعل نمی توانیم بکنیم؟ جواب‌های مختلفی به این سوال می توان داد ولی در شرایط کنونی شاید بتوان گفت که مشکلات اقتصادی و معیشتی ما باعث ایجاد یک عدم تعادل در اقتدار ما شده است.
اگرچه لیست قدرت نظامی کشورها توسط نهادها و موسسات مختلفی ارزیابی و منتشر می‌شود، اما لیست موسسه گلوبال فایر پاور به دلیل در نظر گرفتن بیش از ۵۰ متغیر جایگاه ویژه‌ای پیدا کرده است. در رابطه با لیست این نهاد، توجه به چند نکته ضروری است. نخست اینکه در این رده بندی، قدرت هسته‌ای یا شیمیایی کشورها لحاظ نمی‌شود. مورد دوم این است که علاوه بر تعداد سلاح‌ها، هواپیماها، کشتی‌ها و سایر ادوات نظامی، کیفیت آن‌ها نیز حائز اهمیت است. و مورد سوم نیز این است که عوامل جغرافیایی، جمعیتی و اقتصادی نیز در این لیست نقش تعیین کننده دارند. از نکات جالب لیست امسال صعود ۷ پله‌ای ایران و احراز رتبه ۱۳ دنیا و بالاتر از کشورهایی مانند اسرائیل، پاکستان و عربستان سعودی است. ایران در سال ۲۰۱۷ در رتبه ۲۰، در سال ۲۰۱۶ در رتبه ۲۱ و در سالهای ۲۰۱۵ و ۲۰۱۴ در رتبه ۲۲ قرار داشت. بنابراین امسال شاهد جهشی اساسی در قدرت نظامی ایران بوده‌ایم.
در هفته‌های گذشته بحث‌های بسیاری در مورد بودجه دفاعی کشور در سال ۹۸ شکل گرفته و نقد‌های بسیاری نیز به بودجه تقدیمی حسن روحانی شده است. ماه گذشته، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، رئیس کمیسیون امنیت‌ملی و سیاست‌خارجی مجلس شورای اسلامی، با اشاره به بودجه دفاعی کشور در بودجه سال ۹۸ گفته بود که آماری از بودجه دفاعی کشور به کمیسیون رسیده که اخبار خوبی نبوده و با توجه به اسناد دریافتی سهم ۵ درصدی حوزه دفاعی دیده نشده و در ضمن نیز در بودجه سال آینده برای اولین بار سهم بودجه دفاعی از سالهای قبل کمتر شده بود. تعداد دیگری از نمایندگان مجلس مانند اقای حسن بیکی نیز با نماینده مردم اسلام‌آباد غرب هم نظر بودند. این در حالیست که در مقطع کنونی و در ارتباط با بودجه پیشنهاد شده سال ۹۸ با توجه به شرایط دشوار اقتصادی کشور و فشارهای ناشی از تحریم‌ها، بودجه بسیاری از نهادها کاهش داشته و بودجه دفاعی نیز بخشی از کاهش کلی بودجه است.
هرچند بحث بودجه را نمی توان دست کم گرفت ولی این نکته را نباید فراموش نکنیم که این پیشرفت‌های نظامی کشورمان در زیر سایه فرماندهی کل قوا و بینش‌ها و رهنمون‌های رهبر معظم انقلاب حاصل شده و این در حالی اتفاق افتاده که کشور سالهاست با تحریم‌های مختلف اقتصادی و بخصوص نظامی دست و پنجه نرم میکند و با رشادت و مدیریت قوی فرماندهان نظامی کشور در سالهای اخیر بوده که در حال حاضر در میان ۱۵ قدرت برتر جهان هستیم و همچنان در مسیر ساخت و توسعه مدرنترین سلاح‌های آفندی و پدافندی قرار داریم.
البته جا دارد اشاره کنیم که ما بزودی صادر کننده تجهیزات نظامی نیز خواهیم بود و پیشرفت حاصل شده در ساخت موشک‌های زمین به زمین و زمین به هوای ایرانی در سالهای اخیر پیشرفت چشمگیری داشته‌ایم. در همین راستا وزیر دفاع و پشتیبانی نیروهای مسلح با اشاره به دستاوردهای عظیم بدست آمده در حوزه صنایع دفاعی چندی پیش اعلان کرد که طی چهار سال گذشته ظرفیت تولید سلاح‌های رزم انفرادی و جمعی در دولت یازدهم در مقایسه با دولت گذشته ۱۰۰ برابر افزایش پیدا کرده است. به گزارش ایسنا، سردار دهقان در مراسم گرامیداشت روز جانباز در مصلای قدس قم گفت که در بخش زمینی تمامی تجهزهای مورد نیاز را نه در مقیاس‌های کوچک بلکه در مقیاس بسیار بزرگ تولید می کنیم. به عنوان نمونه اگر در سال ۹۲ ظرفیت تولید واحد سلاح‌های رزم انفرادی مانند کلاشینکف و سلاح‌های رزم جمعی مانند تیربارهای مختلف را داشتیم این ظرفیت هم اکنون به ۱۰۰ رسیده، یعنی ۱۰۰ برابر افزایش یافته است.
برغم کاهش بودجه دفاعی برای سال آینده، در چند سال اخیر بودجه دفاعی کشور ۱۴۵ درصد افزایش نشان داده بود. در این دوره زمانی نیز تروریستهای تکفیری داعش در سوریه و عراق شکست خورده، سوریه موفق به آزاد کردن اکثر شهرهای اشغال شده توسط تروریستها شده، عربستان با وجود کمک نظامی غربیها مجبور به مذاکره در ارتباط با یمن شده و اکنون ما در یک وضعیت دو قطبی قرار داریم. از یک سو پیشرفت‌های دفاعی ما مایه عزت و افتخار کل ملت شده و چشم انداز مثبتی هم در این حوزه داریم. ولی در حوزه اقتصادی و معیشتی متاسفانه دولت کارنامه خوبی نداشته و این موضوعی است که باید در آن تعادل ایجاد کرد. متاسفانه مشکلات اقتصادی و چالش‌های مالی دولت وارد حوزه نیروهای مسلح هم شده و حتی به کمبود بودجه اختصاص داده شده به صندوق بازنشستگان و همچنین بودجه جانبازان نیروهای مسلح نیز سرایت کرده است.
شکی نیست که تهدیدهای همیشگی دشمنان انقلاب و نظام ادامه دارد و توطئه‌های مختلفی علیه ملت شریف ایران ترتیب داده می شود و به همین علت است که حفظ توان دفاعی کشور به خصوص رسیدگی به وضعیت نیروهای مرزی بسیار ضروری است. اما باید بیاد داشته باشیم که اقتدار نظامی فقط و فقط در کنار اقتدار اقتصادی تضمین می شود. باید از تجربه قدرت‌های نظامی مثل اتحاد جماهیر شوروی درس بگیریم و متوجه این اصل باشیم که داشتن حتی بزرگترین قدرت نظامی جهان به تنهایی کفایت نمیکند و اقتدار نظامی بدون اقتدار اقتصادی راه به جایی نمی برد.
