در بازی شطرنج سرباز پیاده به عنوان ضعیفترین و بی ارزش ترین مهره بحساب می‌آید. این اما به این معنا نیست که سرباز پیاده در عملیات‌های دفاعی و دفاع از شاه و یا در عملیات هجومی نقش مهمی ایفا نمیکند. مهره سرباز پیاده در شطرنج شباهت زیادی به سربازان وظیفه‌ای که دوره خدمت خود را در بخش های مختلف نیروهای مسلح کشور سپری میکنند دارند. سربازان وظیفه‌ای که بعضا زحماتشون دیده نشده و بسیاری از آنها احساس میکنند در طول خدمت به چشم نیروهای دسته چندم به آنها نگاه میشود. چیزی حدود ۳ میلیون سرباز که حالا از یاد رفته‌اند.
محمد بداغی جوان ۱۸ سالهای بود که در اواسط ده شصت به جبهه‌های جنگ حق علیه باطل شتافت و در کنار دیگر نوجوانان و جوانان هم سن و سال خود کمر به دفاع از کشور و انقلاب اسلامی بست. وی اما در مصاحبه‌ای که در سال ۹۳ انجام داد به جام جم آنلاین گفت که با وجود اینکه خیلی‌ها ۱۸ ساله‌ها را هنوز نپخته و بی تجربه میدانند هنگامیکه او و همرزمان هم سن و سالش که مانند او سرباز وظیفه بودند، بدلایلی همچون شرایط سیاسی موجود در کشور و جنگ به بلوغ فکری کامل رسیده بودند و از سن فیزیکی خود نیز عاقل‌تر و بالغ‌تر بودند. محمد در حالی که با افتخار از دوران خدمتش و حضورش در خط مقدم صحبت میکرد اظهار داشت «من همیشه نسبت به اینکه داشتم می‌رفتم سربازی حس خیلی خوبی داشتم با اینکه برادرم هم جبهه بود ولی بعد از اینکه ما بعد از دوره آموزشی وارد گروه ۲۱ توپخانه شهرضا شدیم، یادم هست تمام بچه‌های سرباز با اصرار می‌خواستند که جبهه بروند.» وی اما اعتقاد داشت با وجود اینکه به عنوان یک سرباز با خون و دل به کشورش خدمت میکرد، دیده نمیشد. او در این مورد به جام جن آنلاین گفت «ما دیده نمیشدیم. اگر مظلوم نبودیم سه میلیون نفر شرکت کننده بزرگ‌ترین آمار شرکت‌کننده در جنگ، لااقل در تهران یک کوچه به اسمش بود. وقتی در چنین جایی حتی اسممان هم نیست، خب مظلومیم دیگر. وقتی به بنیاد شهید می‌رویم و می‌گوییم از همه بیشتر در دوران دفاع مقدس جنگیدیم به ما می‌گویند کنار بروید. ما باز هم می‌آییم برای نظام و کشورمان کار خودمان را انجام می‌دهیم چون وظیفه‌مان را می‌دانیم اما خب معلوم است که مظلوم هستیم. من همین‌جا از آقایان قالیباف و مهندس چمران می‌خواهم کوچک‌ترین کاری که میشود انجام داد یک اسم اتوبان به نام سربازان دفاع مقدس بگذارند که حداقل مردم و جوانان رد می‌شوند، بگویند اینها که بودند. ما کجای تاریخ شفاهی جنگ هستیم. »
دیده‌ها و شنیده‌های بسیاری از ما که از نزدیک با عزیزان ایثارگر در تماس هستیم هم موید گفته‌های این عزیز است. این موضوع متاسفانه چندان در مطبوعات منعکس نمی شود ولی می تواند نمونه‌هایی یافت. برای مثال، طبق گزارش تهیه شده توسط ایرنا یکی از اتفاقات ناخوشایندی که بعد از جنگ افتاد این بود که هیچ گروهی و هیچ سازمانی مسئولیت و تولی گری سربازان را برعهده نگرفت. در این زمینه، قاسم رحیمی مدیر حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس سازمان ایثارگران نزاجا و مدیرعامل سازمان مردم نهاد «خانه سرباز صلح» برای ارایه دیدگاه‌های خود در میزگردی در خبرگزاری جمهوری اسلامی حاضر شد. به گفته وی: بدون شک سربازان را می توان یکی از قشرهای کمتر دیده شده جنگ محسوب کرد؛ سربازانی که بدون هیچ ادعایی باری سنگین در دفاع مقدس را بر دوش کشیدند، بعدها مورد بی توجهی قرار گرفتند.
خوشبختانه در سالهای اخیر وضعیت و جایگاه ایثارگران و سربازان دوران جنگ تحمیلی بیشتر به رسمیت شناخته شده و بیشتر از سالهای گذشته از آنها قدردانی میشود. اکنون حقوق و مزایای سربازان وظیفه بیشتر شده و به گفته سردار موسی کمالی، رئیس منابع انسانی اداره سرباز ستاد کل نیروهای مسلح، با وجود اینکه طبق قانون حقوق سربازان باید ۶۰ تا ۹۰ درصد حداقل حقوق باشد و براین اساس حقوق سربازان باید بالای ۷۰۰ هزار تومان در ماه باشد و هزینه خوراک و پوشاک و مرخصی سربازان باید افزایش یاید. وی همچنین از بهبود بخشیدن به کیفیت لباس سربازان خبر داد که بزودی به مرحله اجرا گذاشته خواهد شد. ما نیز در صدای مدافعان در چند روز گذشته با پیگیر شدن این موضع سعی داشتیم اطلاعات جدید در مورد تاریخ دقیق این تغییرات کسب کنیم که متاسفانه تلاش ما بی ثمر ماند اما امید ما این است که این حرف‌‌ها در حد وعده و وعید نمانده و بزودی عملی شوند.
یکی از ایرادات گرفته شده از سیستم کنونی و انتقادات سربازان خدمت وظیفه این است که بسیاری از سربازان که در طول خدمت خود مهارت و یا فن جدیدی نمی آموزند و به گفته بسیاری از آنها وقتشان تلف میشود. اکثر آنها نیز پس از دوران خدمت خود بدون هیچگونه مهارتی به جامعه بازگشته و نمیتوانند کار پیدا کنند. در همین راستا و برای بهبود بخشیدن به وضعیت کنونی سال گذشته قرارگاه مهارتی نیروهای مسلح راه اندازی شد. در این زمینه رئیس دانشگاه جامع علمی کاربردی چند ماه پیش با بیان اینکه آمار بیکاری در کشور میان فار غ التحصیلان دانشگاه به پیش از ۴۰ درصد رسیده و تایید این خبر اظهار داشت توافقی با ستاد مشترک نیروهای مسلح صورت گرفته که بر اساس آن باعث خواهد شد تا سربازان در دوره خدمت آموزش‌های مهارتی فرا بگیرند و به همین دلیل قرارگاه مهارتی نیروهای مسلح راه‌اندازی شده است.
با وجود اقدامات مثبتی که در این زمینه صورت گرفته سربازان خدمت وظیفه همچنان با مشکلات عمده‌ای دست و پنچه نرم میکنند. این عزیزان مانند بسیاری از ایثارگران و اعضای خانواده بزرگ نیروهای مسلح از کمبود امکانات و خدمات دریافتی گله مند میباشند.
