موضوع سربازی اجباری در چند سال اخیر یکی از پرحاشیه‌ترین بحث‌ها در محافل نظامی بخصوص میان سربازان وظیفه و جوانان بوده. رسانه‌های بسیاری در این ارتباط تلاش کرده‌اند که صدای سربازان را به گوش مسئولین نظام‌وظیفه و تصمیم‌گیرندگان برسانند و تا حدی نیز در این راستا موفق شده‌اند اما به نظر نمیرسد تغییری در این زمینه در چند سال آینده ایجاد شود. ما نیز در صدای مدافعان بارها در مورد سربازی اجباری و چالشهای مربوط به آن نوشته و گفته‌ایم و حتی مکاتباتی هرچند خلاصه با برخی از مقامات ارشد نیروهای مسلح داشته‌ایم اما نه پاسخ مشخصی دریافت کردیم و نه به جایی رسیدیم.
حال بار دیگر یکی دیگر از فرماندهان نظامی با مصاحبه اخیر خود آب پاکی را بروی دستان جوانان و نوجوانان که امیدوار بودند این قانون صد ساله سربازی اجباری که از زمان رضا‌شاه اجرا میشود، به سربازی حرفه‌ای تبدیل شود، ریخت. هفته گذشته مشاور عالی قرارگاه مرکزی مهارت‌آموزی ستاد کل نیروهای مسلح با بیان اینکه طرح «سرباز حرفه‌ای» عوام‌فریبی است، امید هرگونه تغییر مثبت در این زمینه را منتفی خواند. سردار موسی کمالی در این ارتباط گفت: «برخی می‌گویند خدمت سربازی را حرفه‌ای کنید به زعم بنده طرح این بحث نوعی از عوام فریبی است؛ چرا که تعریف واقعی از سربازی ندارد به این معنا که در ابتدا خدمت وظیفۀ عمومی به عنوان سربازی، تعریف خاص میشود و تقاضای جذف آن را مطرح می‌کنند، سپس به تعریف عام این واژه می‌پردازند که پرسنل نظامی اعم از پایور، پیمانی و …، سرباز هستند و مسئلۀ سرباز حرفه‌ای را مطرح می‌کنند، در حقیقت فحوای کلام آن‌ها این است که خدمت وظیفۀ عمومی را حذف کنید و به جای جذب سرباز، نیروی کادر یا پیمانی با قراردادهای چند ساله استخدام کنید، اما مقصود آن‌ها از نیروی پیمانی، تعریف عام آن نیست و برای طرح خود از واژۀ سربازی حرفه‌ای استفاده می‌کنند.»
به هر حال شاید بد نباشد یادآوری کنیم که در جهان ۱۰۹ کشور سربازی اجباری ندارند، ۲۳ کشور در حال حذف سربازی اجباری و یا جایگزینی آن هستند و ۶۷ کشور از جمله ایران دارای سربازی اجباری هستند. در میان این کشورها قطر و سوئیس با ۴ ماه و نروژ، فنلاند و اتریش با ۶ ماه خدمت اجباری، کمترین زمان و کره شمالی با ۱۲۰ ماه (۱۰ سال) بیشترین زمان خدمت اجباری را دارند. سایر کشورهای این گروه بین ۱۲ تا ۲۴ ماه خدمت سربازی اجباری دارند. امیدواریم بحث‌های مربوط به اصلاح قانون با توجه به واقعیات جامعه پیش برود و صرفا مصارف سیاسی، جناحی و یا انتخاباتی نداشته باشند.
