پس از تولید واکسن کرونا توسط دو شرکت دارویی اروپایی و آمریکایی، حرف و حدیثهای بسیاری در مورد خرید و یا عدم خرید این دو واکسن و استفاده آنها در رسانهها و بخصوص در فضای مجازی فراگیر شد که چند روز پیش رهبری با اعلان نظر خود در این مورد به این حاشیهها پایان دادند. اکنون با توجه به بیانات مقام معظم رهبری مبنی بر ممنوعیت خرید واکسنهای آمریکایی و انگلیسی، بار دیگر اهمیت توسعه همه جانبه علمی کشور پررنگ شده، اما سوال اینجاست که برای رسیدن به این مهم چگونه نگاهی باید به موضوعات علمی داشته باشیم و چگونه میتوانیم از صحبتهای اخیر مقام معظم رهبری در مسیر پیشرفت بازوی علمی کشور استفاده کنیم؟
در یک سال اخیر و طبق آمار رسمی منتشر شده توسط وزارت بهداشت، نزدیک به ۶۰ هزار تن از هموطنانمان به دلیل ابتلا به کرونا جان خود را از دست دادهاند که البته آمار غیر رسمی حاکی از فوت بیش از ۱۵۰ هزار نفر دارد. طبق اطلاعاتی هم که از جامعه ایثارگران و جانبازان و رسانههای نزدیک به این عزیزان به دست صدای مدافعان رسیده بود، تنها تا ابتدای آبان ماه، دستکم ۱۵۰۰ نفر از جانبازان قربانی کرونا شدند که معادل ۳ درصد این گروه جمعیتی میباشد که البته متاسفانه این امر در سکوت خبری رسانهها، انعکاس لازم را نیافت. از این رو، اهمیت دست یافتن به واکسن بر کسی پوشیده نیست و چه بهتر اگر بتوانیم با ساخت واکسن ایرانی به مهار این ویروس کشنده کمک کنیم.
واقعیت این است که چه با نگاه رهبری موافق باشید و چه نباشید، ممنوعیت ایشان مبنی بر وارد کردن و استفاده از واکسنهای فایزر و مادرنا میتواند ایجاد یک موقعیت بسیار خوبی علمی برای کشور باشد. در حالی که پروژه ساخت واکسن کرونای ایرانی از ماهها پیش کلید خورده است، به گفته دکتر داود پیام طبرسی، عضو کمیته علمی تحقیقات واکسن ایرانی کرونا، فاز اول تست انسانی این واکسن حدودا تا دهم اسفندماه به طول خواهد انجامید و در صورتی که این فاز موفق باشد واکسن کرونا وارد فاز دوم تست انسانی خواهد شد. به گفته مقامات مسئول در این پروژه، در صورت موفقیت فاز اول، در فاز دوم واکسن کرونا به حدود ۵۰۰ نفر تزریق خواهد شد.
به استناد گزارش سازمان بهداشت جهانی ما در میان ۱۶ کشور سازنده واکسن کرونا در دنیا قرار داریم ولی متاسفانه تاکنون عملکرد ما در کنترل پاندمی کرونا مناسب نبوده که این امر به علت موازیکاریهای موجود میان نهادهای تحقیقاتی دولتی و نظامی در کشور است. در همین حال اقدامات تبلیغاتی غلطی که از سوی وزارت بهداشت و سپاه پاسداران صورت گرفت، باعث زیرسوال رفتن مشروعیت علمی این نهادها شده است. به یاد داریم که تبلیغاتی که در مورد مستعان ۱۱۰ شد، چگونه به وجه سپاه ضربه وارد کرد و باعث سلب اعتماد مردم و سوءاستفاده دشمنان شد. متاسفانه اظهارات برخی از چهرههای عملی که در نهادهای زیرمجموعه سپاه فعالیت دارند هم به جای اینکه باعث افزایش مقبولیت تحقیقات علمی کشور شود، به ابزاری برای سوءاستفاده و مضحکه تبدیل شده است.
دکتر علی کرمی که استاد ژنتیک و بیوتکنولوژی پزشکی دانشگاه بقیهالله (عج) است، ابتدا با کم خطر جلوه دادن ویروس کرونا، هشدارها در این زمینه را توطئه دشمن میدانستند اما سپس تغییر موضع دادند و کرونا را یک سلاح بیولوژیک خواندند. متاسفانه همین اطلاعرسانی غلط به سردار سلامی هم انجام شد و ایشان روز ۱۵ اسفند از امکان تسلیحاتی بودن ویروس کرونا سخن گفتند. متاسفانه همین مشاورههای غلط به مقام معظم رهبری هم داده میشود. اکنون هم دکتر کرمی همچنان به ارائه اطلاعات غلط ادامه میدهند و بجای اینکه تعامل مجموعه علمی سپاه با دیگر نهادهای علمی کشور تعمیق یابد، دشمنیها زیادتر شده و موازیکاری تحقیقاتی افزایش یافته و عملا باعث زمین گیر شدن این تحقیقات شده است.
البته همانطور که پیشتر هم عنوان شد، بسیاری از نیروهای متعهد علمی و پژوهشی سپاه نسبت به اظهارات دکتر کرمی و دیگر همکارانی که همه مسائل را به تئوری توطئه تقلیل می دهند ابراز نگرانی کردهاند و بطور خاص عزیزان فعال در ماهنامه طب نظامی و مجموعه پژوهشگاه دانشگاه علوم پزشکی بقیهالله (عج) نگرانیهای خود را ابراز داشتهاند، ولی به نظر می رسد که قدرت جناح مقابل بیشتر است و عملا تلاشهای عملی این عزیزان به جایی نمیرسد. اکنون وضعیت به جایی رسیده که محققان متعهد بقیهالله (عج) و دیگر نهادهای عملی زیرمجموعه سپاه خواستار نقل مکان به نهادهای غیرنظامی شدهاند. لازم است که در شرایط بحرانی کنونی، به موازیکاریهای تحقیقاتی پایان داده شود و نیروهای معقول و متعهد در نهادهای عملی، زمام امور را بدست بگیرند. در این حوزه، نقش دانشمندان انیستیتو پاستور و موسسه تحقیقات واکسن و سرمسازی رازی از اهمیت ویژهای برخوردار خواهد بود.