در رابطه با رسانهای کردن پیشرفتهای نظامی، عموما دو هدف داخلی و خارجی پیگیری میشود: در بحث هدف خارجی، ایجاد جنگ روانی و ارعاب دشمنان است و در بحث هدف داخلی، ایجاد روحیه و غرور ملی است. با نگاهی به اظهارات عزیران سپاه در خصوص پیشرفتهای علمی کنونی نیروهای مسلح میتوان دید که در بسیاری از موارد، رسانهای شدن پیشرفتها هیچکدام از اهداف فوق را برآورده نمیکند و بیشتر یک نوع اشتباه محاسبه است که نهایتا به وجه سپاه ضربه وارد میکند.
در آخرین روزهای آبان ماه، نیروی دریایی سپاه با رونمایی از ناو جنگی شهید رودکی و تبلیغات برخی از رسانههای نزدیک به سپاه، بار دیگر این سوال مطرح شد که آیا این تبلیغات و مبالغه در ماهیت و سطح پیشرفت نظامی، هدفی منطقی را دنبال میکند؟ منطقا اینچنین موفقیتهایی باید همیشه باعث افتخار و عزت کشور و ایجاد ترس و وحشت در دشمنان ایران اسلامی باشد، اما از آنجایی که در گذشته در زمینه تبلیغات و سرمایهگذاریهای نظامی در برهههای حساس دچار اشتباهاتی شدهایم، باید دقت بیشتری در این زمینه داشته باشیم.
در این میان، برخی از منتقدین، به ابعاد اقتصادی اینگونه پروژههای نظامی و لزوم بازنگری در اولویتبندیها هم اشاره میکنند و این سوال را مطرح میکنند که آیا با توجه به مشکلات عمیق اقتصادی کشور و نیز ناامنیهای مرزی و داخلی، نباید تمرکز سرمایهگذاریهای نظامی کشور، صرف تکنولوژی دفاعی درون مرزی کنیم؟ اینگونه پیشرفتها بیشتر ارزش سمبلیک دارد و برای ارعاب دشمن صورت میگیرد و در شرایطی که وضعیت داخلی کشور ایجاب کند، میتواند منطقی باشد. در شرایط کنونی اما، بازتعریف اولویتها ضروری بنظر میرسد و شایسته است یک گفتمان جدی را در این زمینه آغاز کنیم.
همانطور که در خبرها خواندید، «ناو اقیانوسپیمای شهید رودکی» روز ۲۹ آبان با حضور سرلشکر سلامی، فرمانده کل سپاه و عدهای از مقامات و مسئولان نظامی رونمایی شد و درحالی که رسانهها از چند منظوره بودن و قابلیت دوربرد و حمل و عملیاتی کردن انواع هواپیما، پهپاد و سامانههای موشکی خبر میدادند، گزارشی که پس از چند روز در ارتباط با این ناو شهید رودکی در تسنیم منتشر شد حاکی از آن داشت که این ناو، یک کشتی تجاری بوده که با تغییر کابرد، تبدیل به یک ناو جنگی شده است. گویا کشتی مذکور یک کانتینربر بوده که چند ماه پیش از ایتالیا خریداری شده است. این موضوع و عدم شفافیت نیروهای دریایی سپاه در آغاز متاسفانه باز هم بهانهای شد در دست رسانه های بیگانه و معاند.
در چند سال اخیر البته موفقیتهای نیروی دریایی سپاه در زمینه تولید و بهرهبرداری از تکنولوژی بومی کم نبوده، و از همین روست که به هیچوجه قابل درک نیست که چرا احساس میکنیم نیاز به طرح تبلیغات اغراقآمیز در این زمینه داریم. افتخارات علمی و تکنولوژیک نیروهای مسلح کم نیست و به عنوان مثال میتوانیم به ساخت زیردریایی های بومی اشاره کنیم که پیشتر هم در مورد آن گفته بودیم. واقعیت این است که طی سالهای اخیر در کشورمان دستاوردهایی در حوزه طراحی و تولید زیردریاییهای دیزل الکتریک هم داشتهایم و بیش از ۱۰ فروند زیردریایی هم اکنون مشغول مرزبانی و گشتزنی در آبهای جنوب کشور هستند. این در حالی است که هزینه تبلیغاتی خود را صرف موضوعاتی مانند مستعان ۱۱۰ و کشتی تجاری رنگ شده میکنیم که متاسفانه ضربه بزرگی به وجه سپاه میزند.
در حالی که ما هشتمین قدرت نظامی جهان هستیم آیا واقعا نیازی به اینگونه تبلیغات اغراق آمیز داریم؟ مقامات و فرماندهان نظامی کشور باید نگاهی اصولیتر و واقعبینانهتری به تبلیغاتی که در این خصوص میکنیم داشته باشند. مطمئنا پاسخ به این سوال که چرا در زمینه تبلیغات و هزینههای صرف شده در این زمینه اشتباهات گذشته را تکرار میکنیم نیازمند تحقیقات گسترده و داشتن اطلاعات کامل در مورد نیازهای نظامی کشور است اما یادمان باشد که رزمندگان ما مردانی بودند بیادعا و صادق که با دست خالی هم از پس بعثیها برآمدند و نه نیازی به راه انداختن جنگ تبلیغاتی نداشتند. البته اکنون شرایط عوض شده و ما ناگزیر از وارد شدن به جنگهای روانی و تبلیغاتی هستیم، ولی باید مراقب باشیم که در این مناقشات تبلیغاتی، وجه نیروهای مخلص سپاه قربانی نشود.
مقالات مربوط:
قدرت دریایی در کنار تعامل سیاسی
چه کسانی در پی تخریب سردار سلامی هستند؟
ماهواره نور و کاربردها و اهمیت آن