این هفته روز دانش‌آموز را در حالی سپری کردیم که به مناسبت‌هایی مانند روز بسیج دانشجویی و روز دانشجو هم نزدیک می‌شویم، مناسبت‌هایی که این روزها بیشتر تبدیل به گرامیداشت‌های تقویمی شده‌اند و به نظر چالش‌های هویتی و اعتقادی بسیاری در پیش رو خواهند داشت. مناسب دیدیم در این ایام نگاهی بر چالش‌های این نسل دانش‌آموزان و دانشجویان بخصوص دانشجویان بسیجی بیاندازیم و با طرح این سوال که چه تفاوت‌هایی میان آرمان‌ها و نیازهای دانش آموزان و دانشجویان امروز با دانشجویان نسل گذشته است به موضوع بپردازیم. آیا دانشجویان بسیجی امروز با همان انگیزه‌ها و اهداف دهه‌های پنجاه و شصت به این نهاد می‌پیوندند یا اینکه بسیج دانش‌آموزی امروز با یک بحران هویتی روبروست؟
چهل و دو سال پیش و در صبح روز ۱۳ آبان ۱۳۵۷ عده‌ایی از دانش‌آموزان تهرانی به نشانه اعتراض به رژیم شاهنشاهی در محوطه دانشگاه تهران جمع شدند و بر علیه دولت وقت شعارهایی سر دارند. در پی درگیریهای به وجود آمده میان دانش آموزان و ماموران امنیتی تنی چند از دانش‌آموزان نوجوان هدف شلیک گلوله مأموران دولت شریف‌امامی قرار گرفته و به شهادت رسیدند. پس از پیروزی انقلاب و تنها دو ماه پس از حادثه دانشگاه، گروهی از دانش آموزان با درخواست از امام خمینی (ره) خواستار اعلام ۱۳ آبان به عنوان روز دانش‌آموز شدند که با موافقت رهبر انقلاب روبرو شد. ده سال بعد هم، یعنی روز دوم آذر ۶۷ با فرمان امام (ره)، تشکلی با نام بسیج دانشجویی تشکیل شد که به گفته خود حضرت امام بر اساس «جهاد علمی و مبارزه خستگی ناپذیر در سنگر علم و عمل» بنا شد.
یکی از عوامل مهم و تاثیرگذار در ایجاد روز دانش آموز و روز دانشجو و سپس تشکل‌هایی مانند بسیج دانشجویی نقش ممتاز و چشمگیر دانش آموزان در پیروزی انقلاب و سپس در سالهای آغازین تجاوز نظامی صدام به ایران بود که در آن دوره، پا به پای ارتش و سپاه در جبهه جنگیدند. غلبه روحیه انقلابی و خلوص مسئولان وقت شرایط ویژه‌ای را در سالهای ابتدای جنگ ایجاد کرده بود و الگوهای مناسبی را در اختیار جوانان و نوجوانان کشور قرار داده بود. به همین علت شاهد بودیم که حضور دانش‌آموزان در جبهه‌های نبرد حق علیه باطل به شکلی بود که در طول هشت سال دفاع مقدس بیش از ۵۵۰ هزار دانش‌آموز بسیجی در جنگ شرکت کردند و بیش از ۳۶ هزار تن شهید و ۲ هزار و ۸۵۳ تن مفقودالاثر و جانباز و ۲ هزار و ۴۳۳ تن آزاده را در این راه تقدیم دفاع از وطن کردند.
نسل جدید دانش‌آموزان و دانشجویان اما، در مقایسه با نسل گذشته این گروه سنی، با چالش‌های متفاوتی روبروست. در حالی که نوجوانان و جوانان انقلابی نسل گذشته در راه آرمانهای اصیل انقلابی و برای دفاع از کشور و سپس در راه جهاد سازندگی هم پیمان بودند و دست در دست هم جهاد میکردند، امروز با توجه به مشکلات و معضلات اقتصادی و عقیدتی کشور، نبود الگوهای مناسب در میان مسئولان و شخصیت های سیاسی و مذهبی، و ناامیدی بخش قابل توجهی از جمعیت نوجوان و جوانان در زمینه تشکیل خانواده و موقعیت‌های شغلی، نسل جوان را با بحران هویت روبرو کرده و از همین رو شاهدیم که جذب جوانان و نوجوانان برای عضویت و فعالیت در تشکل‌های بسیجی و انقلابی مشکل‌تر شده است.
واقعیت تلخی که این روزها با آن روبرو هستیم این است که نوجوانان امروزی دغدغه‌های انقلابی ندارد و دلیل این امر را باید در بی‌اعتمادی جوانان به مسئولان کشور جستجو کرد که در سالهای اخیر باعث ایجاد بی‌اعتمادی جوانان به فرهنگ انقلاب و شهادت شده است. باید به مسئولان یادآوری کنیم که دانش‌آموزان و دانشجویان آیندگان این مرز و بوم هستند که با تلاش و کوشش در راه علم و جهاد مسیر موفقیت و پیشرفت کشور را رقم می‌زنند و اگر نتوانیم با این قشر تاثیرگذار و آینده ساز ارتباط برقرار کنیم و نیازهای آنها بی اعتنا باشیم، آینده نظام را هم به خطر خواهیم انداخت.
