هفته گذشته با انتشار جزئیات تازهای از بازخوانی جعبه سیاه هواپیمای اوکراینی، باز هم حاشیهها و اخبار مربوط به این رویداد تلخ در رسانهها و فضای مجازی به یکی از موضوعات داغ تبدیل شد. پس از چند ماه صبر، انتظار میرفت جزئیات ارزشمندی درخصوص سقوط هواپیمای اوکراینی منتشر شود ولی بنظر میرسد که تصمیم برآنست که درباره اشتباهات سیستمی و احیانا توطئهآمیز که چنین هزینه سنگین تبلیغاتی و حیثیتی را بر سپاه تحمیل کرده سخنی گفته نشود. متاسفانه شواهد و قرائن حاکی از آن است که سناریوی اعترافگیری از چند تن از نیروهای خط مقدم سپاه در جریان است تا «خطای انسانی» به خطای چند سرباز خدوم سپاه تقلیل داده شود.
تورج دهقانی زنگنه، رئیس سازمان هواپیمایی کشوری، گفته است جعبه سیاه تا ۱۹ ثانیه بعد از انفجار موشک، مکالمات داخل کابین خلبان را ضبط کرده، و بر اساس این اطلاعات، سه خلبان هواپیما در تلاش بودهاند تا کنترل هواپیما را حفظ کنند و هواپیما را به فرودگاه بازگردانند. با توجه به این تغییر مسیر، بار دیگر کاربران در فضای مجازی این سوال را طرح کردند که چرا موشک دوم پس از تغییر مسیر هواپیما شلیک شده است؟
در پاسخ به این سوالات، مسئولان مربوطه به سخنان غلامعباس ترکی، دادستان نظامی تهران اشاره میکنند که گفته بود: «کاربر سامانه پدافندی، مشخصات هدف شناسایی شده را به مرکز هماهنگی مربوط اعلام میکند، ولی پاسخی دریافت نمیکند و اطلاعات ثبت شده نشان میدهد که پیام سامانه دفاعی با مرکز هماهنگی مبادله نشده و قبل از مبادله پیام و دریافت پاسخ، متأسفانه کاربر اقدام به شلیک کرده.» آقای ترکی عملا مقصر حادثه را اپراتور سامانه تورم ۱ اعلام کرده زیرا که وی منتظر پاسخ مرکز هماهنگی نشده و بر اساس تشخیص اشتباه خودش، شلیک را انجام داده است.
دادستان نظامی تهران و دیگر مسئولان مربوطه تمام تلاش خود را کردهاند که «خطای انسانی» را به «خطای اپراتور» تقلیل دهند. وقتی از خطای انسانی صحبت می شود منظور این است که سقوط هواپیما ناشی از یک نقص فنی در هواپیما نبوده، بلکه دست اندرکاران پرواز (خلبان، ماموران کنترل پرواز و غیره) اشتباهاتی مرتکب شدهاند که به سقوط هواپیما منجر شده است. در موارد نظامی هم همیشه یک هواپیمای خودی با یک هواپیمای دشمن به اشتباه گرفته شده و هیچگاه یک هواپیمای ۲۱ متری را با یک موشک ۶ متری اشتباه نگرفته اند. اما آقای ترکی اصرار دارد که چند نیروی خدوم سپاه به تنهایی مرتکب چنین اشتباه فاحشی شدهاند. در ضمن این عزیزان هیچ صحبتی هم از افرادی که مسئول ارسال گزارشهای اشتباهی در خصوص شلیک موشک کروز به اپراتورها بوده نمیکنند.
علاوه بر نگرانیهای که نسبت به قربانی کردن نیروهای خدوم سپاه وجود دارد، باید توجه داشت که اینگونه اطلاع رسانیها و جوسازیها باعث ایجاد بی اطمینانی نسبت به توان دفاعی سپاه و استفاده مهرههای ضدانقلاب هم شده است. در این چند ماه هم مسئولان قضایی و هم برخی از فرماندهان نظامی گفتهاند که سامانه تورم ۱ پس از شلیک موشک اول، شمال واقعی را دقیق تعیین نکرده و همین اشتباه فاحش موجب میشود که سمت هواپیمای اوکراینی با اختلافی حدود ۱۰۵ درجه توسط اپراتور مشاهده شود. آیا چنین روایتی جز وهن سپاه است؟ آیا این روایتها باعث بیاعتمادی به پدافند هوایی سپاه میشود؟ چه کسانی می خواهند از نیروهای خدوم انقلاب انتقام بگیرند؟