بیست و نه فروردین، مصادف با روز ارتش و بزرگداشت حماسه آفرینی‌های دلاورمردان نیروی زمینی ارتش است و با فرا رسیدن این روز، جایز دیدیم تا هم یادی کنیم از صدها هزار شهید ارتشی و همچنین نگاهی داشته باشیم به ساختار کنونی نظام وظیفه و نیاز مبرم به رسیدگی به وضعیت سربازان وظیفه، امریه و همچنین سربازان استخدامی ارتش.
اینروزها با گسترش شیوع کرونا، بسیاری ازسربازان حاضر در پادگانها از شرایط نامناسب پادگانها و وضعیت سربازها میگویند و بسیاری نگران حال آنها هستند، اما جدا از شرایط کنونی پادگانها، سوال اینجاست که چرا حقوق و مزایای سربازان اینقدر کم و ناچیز است که تقریبا تمام آنها از شرایطشان ناراضی هستند و اینکه چرا نیروهای مسلح و سازمان نظام وظیفه کشور هیچ راهکاری برای حل مشکلات این جوانان آماده به خدمت ارائه نمیدهند تا شرایط آنها بهبود پیدا کند؟
متاسفانه چند سالی است که به ندرت با سربازی مواجه میشویم که از وضعیت حقوق و امرار معاش خود راضی باشد و این مسئله هم برای نیروهای مسلح و هم برای جوانان آماده به خدمت تبدیل به معضلی جدی شده است. واقعیت این است که همانطور که قبلا هم گفته بودیم، ساختار کلی نظام وظیفه نیاز به تغییراتی اساسی دارد تا کلا نگاهی که به خدمت مقدس سربازی میان جوانان وجود دارد تغییر کرده و مثبت‌تر شود. در شرایط کنونی سربازی برای بسیاری از جوانان به ویژه انجام وظیفه در نقاط دورافتاده تبدیل به یک دوره محکومیت با اعمال شاقه شده است. آنها از خانواده‌های خود دور هستند و دستمزدی واقعا ناچیزی دارند.
البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که حتی مسئولین و مقامات دولتی هم کاملا به این امر واقفند و می‌دانند که حقوق و مزایای این عزیزان حتی برای احتیاجات روزانه و ایاب و ذهاب آنها هم کافی نیست. در همین ارتباط و به نقل از باشگاه خبرنگاران جوان، سردار تقی مهری رئیس سازمان وظیفه عمومی ناجا اخیرا در یک برنامه تلویزیونی گفت: یکی از چالش‌های سال گذشته (سال ۹۸) سربازان، مسئله حقوق بوده است و ما در نیروی انتظامی و در نیروهای مسلح این موضوع را مکاتبه کردیم، چراکه در حال حاضر حقوقی که به سربازان داده می‌شود، حقوق قانونی نیست.» ایشان با تاکید بر اینکه طبق قانون کار باید ۶۰ درصد تا ۹۰ درصد حقوق کار به سربازان داده شود اما حتی نزدیک به این رقم هم به سربازان تعلق نمیگیرد گفت که شخصا پیگیر این قضیه و اضافه حقوق برای سربازان در سال ۹۹ خواهند بود.
با وجود چنین شرایطی طبیعی است که سربازان ناراضی باشند. در هر سایت و صفحه مجازی که سربازان وظیفه و دلسوزان خدمت مقدس سربازی از حال و احوال خود میگویند تقریبا تمام آنها از مسئولین گله مندند و خواستار تغییر شرایط هستند. در قسمت کامنتهای همین سایت خبرنگاران جوان که در بالا به آن اشاره کردیم یکی از کاربران نوشت: «نماینده‌ها حقوقه ۲۰ میلیونی میگیرن بعد به سربازها ۲۰۰ تومن اونم با منت میدهید؟ اگه نمیخواهید سربازی رو تعطیل کنید واسه ما هم بهتره در غیر این صورت باید ماهی دو میلیون به هر سرباز حقوق بدید تا عدالت برقرار باشه.» متاسفانه هزاران سرباز دیگر همین حس و حال را نسبت به خدمت مقدس سربازی دارند. سرباز دیگری به نام صادق در حساب توئیتر خود مینوسید: «حداقل حقوق سرباز براساس قانون وظیفه‌ی عمومی: ۶۰ درصد حداقل حقوق کارکنان وظیفه. با فرض حداقل حقوق ۲.۸ م.تومان می‌شود ۱.۶۸۰ م.تومان. دریافتی سربازان از ستاد کل چه‌قدر است؟ بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ ه. تومان.»
۱- حداقل حقوق سرباز براساس قانون وظیفه‌ی عمومی:
۶۰ درصد حداقل حقوق کارکنان وظیفه. با فرض حداقل حقوق ۲.۸ م.تومان می‌شود ۱.۶۸۰ م.تومان.دریافتی سربازان از ستاد کل چه‌قدر است؟ بین ۲۰۰ تا ۸۰۰ ه. تومان#سربازی_اجباری
— صادق کاویانی ?? (@Sadegh_Kaaf) March 31, 2020
البته مسئولین قول‌هایی داده‌اند و طبق گفته برخی از مقامات ارشد سازمان نظام وظیفه قرار است سال آینده حقوق سربازان حدود ۱۵ درصد افزایش پیدا کند. با وجود اینکه کمتر سربازی دیگر باور دارد که چنین اتفاقی خواهد افتاد اما حتی در صورت عملی شدن این صحبتها، با یک جمع و تفریق ساده میتوان به ناکافی بودن چنین اضافه حقوقی پی برد. مشکل اینجاست که در چند سال گذشته هم به سربازان نظام وظیفه و هم به سربازان استخدامی وعده و وعید‌هایی داده شده بود که ما هم در صدای مدافعان آن را پوشش دادیم اما با عملی نشدن اکثر این وعده‌ها، و متاسفانه با بی اعتمادی سربازان و جوانان آماده به خدمت به مسئولین، اعتبار و اقتدار ارتش و به طور کلی نیروهای مسلح در نزد جوانان کم شده و طبیعتا انگیزه آنها برای خدمت مقدس سربازی از بین میرود.
به هر حال موضوع مربوط به سربازان و نظام وظیفه فقط مربوط به حقوق و مزایای آنها نمیشود و باید با نگاهی کلی‌تر اصلاحات لازم در سازمان نظام وظیفه صورت بگیرد. یکی از ایرادات بزرگ دیگر در حال حاضر به موضوع سربازی اجباری برمیگردد که همانطور که ما و بسیاری از منتقدین به این روش بارها گفته‌‌ایم، ما از معدود کشورهایی هستیم که همچنان با اعمال سربازی اجباری علاوه بر اینکه هزینه‌های بالایی را در بخش تحصیل بی‌رویه، افزایش سن ازدواج و بازار کار بر جامعه و کشور تحمیل میکنیم، مجبور میشویم منابع بالایی را در بودجه به آن اختصاص دهیم.
