اخبار مربوط به بودجه بندی سال همیشه با حاشیهها و انتقادهای زیادی روبرو میشود، ولی گویا امسال این حاشیهها بیشتر از گذشته است. البته در آذر ماه به علت وقوع حوادث تخلی همچون شهادت سردار سلیمانی و سرنگونی هواپیمای اوکراینی، مسئله بودجه از تیتر اول روزنامهها کنار رفت و برای مدتی فراموش شد. اما اکنون با آرام شدن نسبی وضعیت و کاهش تنشها، بار دیگر بحث بودجه موضوع گفتگوهای درون سازمانی بسیاری از نهادهای دولتی شده و ما نیز در صدای مدافعان به نوبه خود و به عنوان عضو کوچکی از جامعه ایثارگران و جانبازان که تلاش میکنیم صدای این قشر مظلوم باشیم، میخواهیم مانند گذشته، مروری بر بودجه اختصاص یافته به بنیاد شهید و امور ایثارگران داشته باشیم.
در میان تمام ارقام و اعداد و جدولهای بعضا پیچیده بودجه ارائه شده برای سال ۹۹، تنها سوال جامعه ایثارگران و جانبازان از مسئولین این است که آیا میتوان امیدوار بود که با توجه به مشکلات عدیده معیشتی و چالشهای پیشرو در سال ۹۹، شرایط حمایت و خدمات ارائه شده به ایثارگران و جانبازان بهبود پیدا کند؟ آیا میتوان به عبارت «افزایش بودجه بنیاد شهید» که اینروزها از زبان بسیاری در دولت میشنویم اطمینان کرد و دلخوش بود و یا باز هم با بازی با کلمات و فرافکنی مسئولین و سؤاستفاده از صبر و ازخودگذشتگی ایثاگران روبرو هستیم؟
هنگامی که ماه گذشته دولت لایحه بودجه سال آینده را به مجلس شورای اسلامی ارایه کرد، میشد این ارزیابی کلی را کرد که با توجه به شرایط مالی دولت و محدودیتهایی که وجود دارد، بودجه دستگاههای اجرایی خیلی نسبت به سال گذشته رشدی نداشته و این امر باعث شد بسیاری از کارشناسان اقتصادی و نهادهای دولتی انتقادهایشان را به سمت دولت نشانه بگیرند. یکی از این نهادها بنیاد شهید و امور ایثارگران بود که با وجود کسری بودجهای که دارد، نسبت به سال ۹۸، تنها ۲ هزار میلیارد تومان به بودجهاش اضافه شده است. با وجود این افزایش و اینکه رقم پیشنهادی بودجه ۹۹ برای بنیاد شهید و امور ایثارگران کمی بیشتر از ۱۶ هزار میلیارد تومان اعلام شده و هر چند این افزایش ممکن است به نظر زیاد بیاید ولی با توجه به تورم و کم بودن کلی بودجه، عدد کمی است.
بر اساس بودجه بندی اعلام شده بنیاد، دولت بیشترین مبلغ بودجه را برای بخش توسعه خدمات حمایتی ایثارگران اختصاص داده که مبلغ ۱۴ هزار میلیارد تومان است و کمترین مبلغ را برای بخش پژوهشهای کاربردی در حوزه ایثارگران با مبلغ ۳ میلیار تومان در نظر گرفته است. در واقع در جدول بودجه بنیاد، مبلغ ۱۶۳ هزار میلیارد تومان به ارائه خدمات درمانی و توانبخشی به ایثارگران و مبلغ ۹۴۵ میلیارد و ۳۳۲ میلیون تومان به بخش توسعه خدمات بیمهای ایثارگران و مبلغ ۷۲۷ میلیارد و ۴۰۰ میلیون تومان به بخش خدمات اجتماعی، فرهنگی و ورزشی به ایثارگران در سال ۹۹ اختصاص داده شده است. این درحالی است که بنیاد شهید و امور ایثارگران در سال جاری با مشکلات اعتباری به ویژه در حوزه درمانی رو به رو بوده و در نگاهی کلی میتوان مشاهده کرد که بودجه بنیاد شهید از بسیاری از نهادهای دیگر کمتر است و واقعیت تلخ دیگر این است که بیش از ۴.۵ هزار میلیارد تومان کسری در بودجه بنیاد شهید وجود دارد که متاسفانه تمهیدات دولت برای جبران این کسورات واقع بینامه به نظر نمی رسد.
با توجه به دغدغه ایثارگران در ارتباط با موضوع بیمه تکمیلی ایثارگری که در دو سال گذشته با کمبود بودجه فراوانی روبرو بوده است، مبلغی که دولت برای بخش بیمه ایثارگران در نظر گرفته، بنظر به هیچ وجه کافی نمیاید. در همین ارتباط و بر اساس گزارش خبرنگار پارلمانی فاش نیوز، ابوالفضل حسن بیگی، نماینده ایثارگر مردم دامغان در مجلس شورای اسلامی در مورد تامین هزینه بیمه تکمیلی ایثارگران و جلوگیری از تکرار مشکلات سال جاری گفت «در مورد تامین منابع برای بیمه ایثارگران در لایحه بودجه سال ۹۹ پیشنهاداتی ارائه شده است که هنوز مورد بررسی قرار نگرفته است، اگرچه بیمه ایثارگران شدیدا با مشکل مواجه شده است اما تلاش ما بر این است که اقداماتی برای تامین منابع مالی مورد نیاز انجام شود.»
به گفته کارشناسان اقتصادی، احتمال وقوع کسر بودجه در سال آینده بسیار زیاد است و دلیل اصلی آن این است که بسیاری از درآمدهای پیشبینی شده امکان متحقق شدن ندارند. به عنوان مثال در لایحه بودجه سال ۹۹، فروش روزانه یک میلیون بشکه نفت پیشبینی شده است و همچنین سهم صندوق توسعه ملی از درآمد نفتی کاهش بسزایی یافته است. با توجه به اینکه فروش نفت ما در سال قبل به طور میانگین روزانه کمتر از ۵۰۰ هزار بشکه بوده، طبق برآورد کارشناسان، به نظر میرسد حدود ۳۰ هزار میلیارد تومان کسری از این ناحیه متوجه دولت می شود که مطمئنا تاثیر منفی مستقیم بر قشر مستضعف جامعه بخصوص ایثارگران و جانبازان خواهد داشت.
به هر حال انتظار میرود که دولت به جای تکرار مداوم عباراتی مانند «افزایش بودجه» و بازی با کلمات و عوام فریبی، قدری به وضعیت مردم و بخصوص ایثارگران و جانبازان نگاه کند و دست به اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور بزند. در مجموع باید لایحه بودجه به عنوان عملکرد مالی یک ساله دولت، به گونهای نوشته شود که راه اصلاحات اقتصادی را باز کند و وضعیت معیشتی مردم را بهبود ببخشد. بودجه اعلام شده اما با واقعیتهای اقتصادی کشور که مهمترین اصل آن درآمدزدایی و نیازهای اولیه مردم است همخوانی ندارد و اعداد و ارقام ارائه شده واقعیتها را بازگو نمیکنند.