هفتههای اول تابستان بود که زمزمههایی مبنی بر حذف نام شهدا از برخی کوچه و خیابانهای تهران به گوش رسید. سپس در برخی از رسانه ها، اخبار مربوط به حذف نام شهدا تبدیل به اتهاماتی شد که حاکی از یک حرکت برنامه ریزی شده داشت. داستان به اینجا ختم نشد و در حالی که گروهی از جوانان انقلابی در حرکتی خودجوش شروع به اضافه کردن کلمه شهید بروی تابلوهای کوچه و خیابانها بودند، برخی از رسانهها داستان حذف نام شهدا از خیابانها را دروغ و فرافکنی حزبی نامیدند. اینکه واقعا چنین اتفاقاتی به شکلی برنامه ریزی شده انجام شده یا خیر را به کارشناسان و نهادهای امنیتی واگذار میکنیم. اما نکتهای که میخواهیم مطرح کنیم و یادآور آن باشیم حتی مهمتر از قضیه حذف نام شهداست. میایلیم این سوال را مطرح کنیم که آیا سالها نیست که شهدا و خانوادههای آنها از یاد ما رفتهاند؟ آیا به اندازه ایی که این موضوع در رسانهها و شبکههای اجتماعی مطرح شده، آرمانهای شهدا و مسائل و مشکلات روزانه خانوادههای آن عزیزان موضوع بحث و گفتگوی ما بوده؟
برای درک بهتر موضوع بخصوص برای آن دسته از مخاطبانمان که شاید با چند و چون موضوع آشنایی کامل ندارند شاید نگاهی خلاصه به رویدادهای چند ماه اخیر در ارتباط با حذف نام شهدا خالی از لطف نباشد. داستان از اینجا شروع شد که حذف کلمه شهید از تابلوهای شهرداری ابتدا فقط درمنطقه یک تهران صورت گرفت و به سرعت در فضای مجازی و شبکههای اجتماعی و سپس در رسانهها منتشر و منعکس شد. از آنجایی که تصاویر منتشر شده متعلق به منطقه یک تهران بود، شهرداری این منطقه نیز نسبت به این قضیه واکنش نشان داد و آن را مختص به چند تابلوی محدود دانسته و عنوان کرد که «تابلوها پایش و رفع نقص خواهند شد.» اما این پایان کار نبود. گویا قضیه فقط مختص به تهران نبود و پس از حذف نام شهدا از برخی معابر در شهر تهران، نام شهدا از چند تا از کوچههای شهرهای کرمان، تبریز و شیراز نیز حذف شدند و احتمال عمدی بودن این اتفاق در اذهان عمومی قوت گرفت. به هر حال و همانطور که اشاره شد، پس از انعکاس این اخبار در شبکههای اجتماعی، عدهای از مسئولین در شهرهای مختلف اینکه عمدی در این قضیه بوده را رد کرده و ادعاها را نوعی تبلیغات سیاسی و حزبی نامیدند.
در اینکه باید هشیار باشیم تا اینگونه شیطنت ها به شهرها و استانهای دیگر گسترش پیدا نکند شکی نیست. اگر چنین رویدادی با برنامه ریزی انجام شده و هدفدار بوده باشد، ما به عنوان وارثان خون شهدا و بازماندگان جنگ باید مروج فرهنگ ایثار و شهادت در نسل حاضر باشیم و وظیفه ما دفاع از نام و یاد و آرمانهای شهدایمان است. اما وظیفه سنگین تری نیز داریم که آن توجه و خدمت به فرزندان و بازماندگان همان شهدایی است که ما امروز نگران حذف نام آنها از روی کوچه پس کوچه های شهرهایمان هستیم. صحبت ما اینجا با تمام کسانی است که چند ماه اخیر دلسوزانه کوشش کردند تا اهمیت اتفاقات چند ماه گذشته را در رسانهها و شبکههای اجتماعی پوشش دهند. همانطور که اشاره کردیم به هیچ وجه نیاید منکر اهمیت رویدادهای اخیر و حذف نام شهدا باشیم و نباید اجازه بدهیم چنین اتفاقی فراگیر شود. اما آیا از خود پرسیدهایم امروز خانوادههای شهدا با چه چالشهایی روبرو هستند و آیا چالش اصلی خانوادههای شهدا حذف نام پدران و برادران آنها از کوچه خیایانهاست؟
بارها در مقالات منتشر شده در این سایت به مشکلات خانوادههای شهدا اشاره داشتهایم. بیکاری و مشکلات معشیتی عمده، عدم پرداخت و همکاری شرکتهای بیمه و بنیاد شهید، عدم دسترسی به تجهیزات پزشکی و درمانی و مشکلات دیگری که کمتر در رسانههای به آنها اشاره میشود از جمله چالشهای روزانه خانوادههای شهداست. یادمان باشد که خدمت به جانبازان و خانوادههای شهدا در واقع یک وظیفه اعتقادی و اخلاقی محسوب می شود. چه بسا خدمت به خانوادههای شهدا بزرگترین توفیق برای ماست. بدانیم که فقط شهرداری و یا تعدادی «نفوذی» نیستند که می خواهد نام و خاطره شهدا فراموش شود. در اصل تمام کسانی که به روی فساد و مال اندوزی مسئولین و آقازادهها چشم میبندند عملا آرمانهای شهدا را زیر پا گذاشته و جامعه را به سوی فراموش کردن شهدا کشاندهاند. امیدواریم که این اتفاقات از پیش طراحی شده و یا بازیهای سیاسی-حزبی برای پیشی گرفتن در انتخابات آینده نباشد اما شاید این موضوع به ما یادآوری کرده باشد که همانقدر که حذف نام پاک شهدا از تابلوهای خیابانها برای ما غیرقابل تصور است باید عدم رسیدگی به خانوادههای آنها و زیرپا گذاشتن آرمانهای آنها با چشم پوشی بروی فساد و رانتخواری آزار دهنده باشد.
شاید بد نباشد تا از ارزش و اهمیت نام شهدا را در صحبتهای امام خامنهای و مراجع تقلیدی همچون آیتالله ناصر مکارم شیرازی، که در طول سالهای پس از جنگ تحمیلی بارها به ما یادآوری کردهاند، بیابیم. بسیاری از رهبران سیاسی و مذهبی ما این مهم را به ما تذکر دادهاند که چقدر باید مدیون خانوادههای شهدا باشیم و چقدر نسلهای آینده باید مدیون فداکاریها و از خودگذشتگی هایشان باشند. خدمت به خانوادههای شهدا قدردانی از گذشته و تضمین آینده است. به قول عزیزی که میگقت اگر نام شهدا را در کوچه دلمان هک کنیم، هیچ وقت اجازه نخواهیم داد به خانوادههای آن عزیزان و به جانبازانمان ظلم شود. اگر نام شهدایمان در راس خیابان قلبمان بنویسیم، برای مبارزه با فساد و سوءاستفاده از نام شهدا بسیج خواهیم شد و به شکلی خودجوش و جدا از هرگونه انگیزه سیاسی به مبارزه مفسدین و مسئولینی میرویم که حق خانوادههای شهدا و جانبازان محتاج ما را میخورند. امروز فقط نام شهدا نیست که از کوچهها و خیابانها حذف میشوند بلکه مهمتر حق و حقوق آنهاست که توسط مفسدین اقتصادی و حتی مسئولین پشت میز نشین در برخی نهادهای دولتی به دلیل بیتوجهی به ایثارگران و جانبازان و خانوادههای شهدا پایمال میشود.