یکی از چالشهای مهم بنیاد شهید در سالهای اخیر نبود منابع مالی کافی و عدم دریاقت مطالبات بنیاد از دولت بوده که متاسفانه مستقیما روی وضعیت نابسامان خدمات دریاقتی جامعه ایثارگری تاثیر داشته است. در حالی که در گذشته بنیاد شهید بارها با ورود به عرصه اقتصاد تلاش داشته با درآمدزایی منابع مالی غیردولتی برای خود دست و پا کند، عدم تخصص و نظارات لازم بروی شرکتهای زیرمجموعه بنیاد بیشتر باعث گسترش فساد مالی و سودجویی اقتصادی شده و فایدهای برای بنیاد و متعاقبا جانبازان و ایثارگران کشور نداشته است. حال با صحبتهای حجتالاسلام نوروزی در مصاحبه اخیرش در ارتباط با رقم بالای بدهی دولت به بنیاد و گزینه تهاتر نفت در ازای پرداخت بدهی، نگرانیهایی در مورد ورود مستقیم بنیاد به عرصه فروش نفت و احتمال تکرار پروندههای فساد ایجاد کرده است.
فراموش نکنیم که ایثارگران و خانواده شهدا در اکثریت موارد جزء قشر آسیب پذیر جامعه هستند و به کمک های مستقیم و غیرمستقیم دولتی نیازمندند. با افزایش فشارهای معیشتی طی دو سال گذشته، نیاز جامعه ایثارگری به کمک های بنیاد شهید بیشتر هم شده است ولی این در حالی است که طی این دو سال شاهد بودیم که فاصله بنیاد با کسانی که باید به آنها خدماترسانی کند، کمتر شده است. اکنون وضعیت به جایی رسیده که بدهی های دولت به بنیاد شهید هم پرداخت نمی شود و دولت با فرافکنی، مشکل را بر دوش بنیاد میاندازد. البته باید هشیار بود و توجه داشت که پاسخ مثبت بنیاد به دولت و ورود به حوزه فروش نفت به هیچ وجه به افزایش کمکرسانیهای بنیاد نخواهد انجامید و فقط بهانه های خواهد شد برای عدهای خاص تا به نام جانبازان و خانواده شهدا وارد حوزه فروش نفت شوند و سودهای میلیاردی بکنند.
در حالی که انتظار میرفت با افزایش بودجه بنیاد، بخشی از مشکلات مالی این نهاد انقلابی حل شود، به نظر میرسد بنیاد برای تامین هزینههایش در سال آتی همچنان نگاهی به فعالیتهای اقتصادی دارد که در گذشته در آن چندان موفق عمل نکرده است. طبق گزارش خبرنگار پارلمانی فاش نیوز، حجت الاسلام حسن نوروزی نماینده ایثارگر مردم رباط کریم و بهارستان در مجلس طبق روال همیشگی، اول به مظلومیت جامعه ایثارگری اشاره کرد وسپس از لزوم تامین منابع مالی و اعتبارات مورد نیاز ایثارگران گفت. وی در این مصاحبه اظهار داشت: مطالبات بنیاد شهید و امور ایثارگران ۱۳۲ هزار میلیارد تومان در سال آینده است. در این راستا رایزنی هایی با دولت صورت گرفته که بودجه بنیاد شهید در سال ۱۴۰۱ افزایش یابد. در این زمینه تصمیم گرفته شده است با تهاتر نفت با بنیاد شهید به آنها کمک شود تا نفت دریافتی را خود بنیاد به فروش برساند. نماینده ایثارگر مردم استان تهران در خصوص اشتغال، تبدیل وضعیت، معیشت و سایر مطالبات جامعه ایثارگری تاکید کرد: در صورتی که دولت در سال آینده ۱۳۲ هزار میلیارد تومان بودجه مورد نیاز ایثارگران را پرداخت کند، کل مطالبات جامعه ایثارگری و بنیاد شهید و امور ایثارگران تامین و پرداخت خواهد شد.
در همین راستا حجتالاسلام نوروزی که ریاست فراکسیون فرهنگ ایثار و شهادت را بر عهده دارد و مطمعنا توقعات جامعه ایثارگری از ایشان زیاد است در بخشی از صحبتهای خود تاکید کرد: پیشنهاد ما به آقای قاضی زاده هاشمی این است که به دولت بگوید که با تهاتر نفت از سوی بنیاد شهید و امور ایثارگران با کشورهای همسایه، مبالغ و اعتبارات مورد نیاز در سال آینده تامین شود.
همانطور که در مقدمه هم اشاره کردیم، اکنون موضوعی که بسیاری را نگران کرده همین اشاره نماینده ایثارگر مجلس به «ورود بنیاد شهید به فعالیتهای اقتصادی برای تامین منابع مالی و اعتبارات مورد نیاز جامعه ایثارگری» است. از چند سال پیش که گزارشهایی مبنی بر تخلفات مالی گسترده در برخی از موسسات اعتباری و زیرمجموعههای بنیاد رسانهای شدند، نگاهها به سوی فعالیتهای اقتصادی و شرکتهایی که زیرمجموعههای بازوی اقتصادی بنیاد تلقی میشدند، معطوف شد. ما هم در صدای مدافعان بارها به بحث فعالیتهای اقتصادی بنیاد پرداخته بودیم و پیشینه نه چندان موفق این فعالیتها که بعضا سودجویی برخی از خدا بیخبر و بدون نظارت مستقیم مجلس به بیراهه کشیده شده را شرح دادهایم. به عنوان مثال از ماجرای فروش پرحاشیه زمین در فردیس کرج گفتیم تا ماجرای پرونده فساد مالی شرکت کوثر و دیگر زیرمجموعههای بنیاد که باعث از دست دادن میلیاردها تومان شد که حق جامعه ایثارگری بود.
واقعیت اینست که تقریبا تمام موارد سودجوئی مالی در پرونده های شرکتهای زیرمجموعه بنیاد شهید در گذشته مرتبط با همین فعالیتهای اقتصادی بوده که اکثرا بدون هیچ نظارتی انجام شده و این فعالیت ها هیچ سودی هم برای جامعه ایثارگران نداشته است. اگر بنیاد شهید بخواهد طبق صحبتهای حجتالاسلام نوروزی وارد یک بازی اقتصادی دیگر شود، در اصل وارد یک بازی خطرناک شده که میتواند عواقب ناخوشایندی برای بنیاد و جامعه ایثارگری به همراه داشته باشد. دکتر قاضی زادههاشمی در بدو ورود خود به بنیاد، سخنان امیدوارکنندهای در خصوص مبارزه با فساد زد و تاکید نمود که هیچ اطلاعات شفافی از میزان دارایی و اموال متعلق به بنیاد شهید وجود ندارد. هرچند برخی شرکتهای بورسی زیرمجموعه بنیاد، اسناد حسابرسی شده دارند، ولی مجموع داراییهای متعلق به خانواده شاهد و ایثارگر شامل اموال متعلق به بنیاد و اموال خانواده شهدا در قالب سهام در برخی شرکتها سرمایهگذاری شده و مشخص نیست که مجموع این اموال چه میزان است. در شرایط کنونی بهترین کار این است که وضعیت نابسامان حسابرسی را سامان دهیم و با شفافیت به اطلاع جامعه ایثارگران برسانیم.
نکتهایی که مدیران بنیاد باید به خاطر داشته باشند این است که امروز در حالی که پیش از ۲۰ هزار ایثارگر از بنیاد طلب دارند، نباید با ورود به فعالیتهای اقتصادی مشکوک و خطرناک وضعیت خدمترسانی و معیشت جانبازان را بدتر از بدتر کنیم. با توجه به چالشهای جامعه ایثارگری منجمله حقوقهای معوقه، بیمه درمانی، و اشتغال فرزندان شاهد، امید میرود که وضعیت خدمترسانی بنیاد به ایثارگران تحت پوشش خود نیز بهبود پیدا کند اما همانطور که بارها گفتیمایم، تا زمانی که جلوی فسادهای مالی و سواستفادههای شرکتیهای زیرمجموعه بنیاد گرفته نشود، حق جامعه ایثارگران پایمال خواهد شد.