خبر ناگواری که از چند روز پیش بسیاری نگران آن بودند و حتی شایعه به وقوع پیوستنش از روز شنبه گذشته در برخی خبرگزاریهای خارجی منتشر شده بود، بلاخره رسمی شد. سردار حسن ایرلو که در مقام سفیر کشورمان در یمن خدمت میکرد، دعوت حق را لبیک گفت و به شهادت رسید و بار دیگر داغ شهادت سردار سلیمانی را در دلها زنده کرد. هرچند که هنوز زود است که به تحلیل دلایل شهادت سردار ایرلو بپردازیم، باید از مسئولان درخواست کنیم که با مسئولیت و شفافیت بیشتری موضوع را پیگیری کرده و پوشش دهند تا خدایی ناکرده در زیر پوشش بهانههای امنیتی، دلایل اصلی شهادت آن سردار بزرگوار، و کمکاریهای احتمالی که در این رابطه صورت گرفته، مخفی نماند.
خبرهای ضد و نقیضی که منتشر شد و واکنشهای عجیبی که از سوی مقامهای کشورمان در رابطه با شهادت سردار ایرلو صورت گرفت، به شایعات دامن زده که علت اصلی شهادت آن بزرگوار کرونا نبوده است. این موضوعی است که مقامات کشورمان باید با شفافیت بیشتری با آن برخورد کنند و از ایجاد سوءتفاهمهای بیشتر جلوگیری نمایند. درگذشته مواردی بوده که خبر شهادت نیروهای جبهه مقاومت اعلام نشده که این رویکرد به علت مسائل امنیتی صورت گرفته است. ولی در ماجرای شهادت سردار ایرلو، این ملاحظات منطقا وجود ندارد و اگر هم وجود داشت مقامات کشورمان نباید از ایشان به عنوان شهید یاد میکردند که این امر باعث افزایش شایعات و حاشیهها شده است. طی دو سال گذشته ما عزیزانی را در حین خدمت به علت ویروس منحوس کرونا از دست دادیم ولی بنیاد شهید حاضر به ثبت این عزیزان به عنوان شهید نشد. اگر قرار بر شهید اعلام کردن سردار ایرلو بود، باید عزیزانی همچون سردار محمدعلی حقبین، و تنی چند از فرماندهان نظامی دیگر ما که در دو سال گذشته قربانی کرونا شدند نیز شهید اعلام میشدند، ولی اینگونه نشد
سردار حسن ایرلو که جانباز شیمیایی جنگ تحمیلی و همچنین برادر دو شهید بود، عنوان «سفیر میدان» را نیز با خود یدک میکشید. سردار ایرلو همچنین از اعضای برجسته سپاه قدس و از نزدیکان سردار سلیمانی محسوب میشد که حدود شش سال پیش به عنوان مسئول میز یمن در وزارت امور خارجه و نماینده اطلاعات سپاه پس از آغاز جنگ در سال ۲۰۱۵ به عنوان مستشار نظامی به یمن رفت. این جانباز کارکشته جنگ تحمیلی البته با عناوین دیگری هم در میان رسانهها شناخته میشد که معروفترین آن سردار شهلایی بود. سردرگمی در استفاده از این نام هم در رسانه های داخلی قابل توجیه نبود و به حاشیه ها دامن زد. پیشینه سردار حسن ایرلو در طول هشت سال دفاع مقدس مقابل بعثیها و کسب تجربه ایشان در کنار شهید سردار سلیمانی در سالهایی که در یمن بود بسیار حیاتی و مهم بود. از این رو بود که وی برای تقویت و سازماندهی نظامی حوثیها به مناطق تحت کنترل حوثیها اعزام شد و سالها در لباس یک سرباز و بعدها دیپلمات، به محور مقاومت خدمت کرد.
از دست دادن این سردار دلاور، ضایعه بزرگی برای نیروهای مسلح و نیز محور مقاومت است و از همین روست که ما باید پافشاری کنیم تا درخصوص علت شهادت آن بزرگوار شفاف سازی شود. واقعیت این است که ما طی یک دهه گذشته به علت مسائل امنیتی هیچگونه شفافیتی در خصوص تلفات برون مرزی نداشته ایم که این امر با بهانه های امنیتی توجیه شده است. این رویکرد باعث شده که مسئولیت پذیری لازم وجود نداشته باشد و ما اشتباهات گذشته را تکرار کنیم. حضور برون مرزی ما یک تصمیمی بوده که نهایتا باید در راستای منافع ملی توجیه شود و به همین علت مردم باید در جریان هزینههایی که می کنیم و اشتباهات احتمالی در این حوزه باشند تا بتوانند بازخورد مناسب را به تصمیمگیران بدهند.
حضور سردار ایرلو در یمن مانند بسیاری دیگر از سرداران سپاه در منطقه بی حاشیه نبود. بخصوص پس از اینکه خرداد گذشته سردار ایرلو از سوی وزارت خارجه به عنوان سفیر تام الاختیار ایران در صنعا انتصاب شد و رونوشت استوارنامه خود را به هشام شرف، وزیر خارجه دولت نجات ملی یمن تقدیم کرد، بسیاری از نشریههای منطقه که تحولات یمن را از نزدیک دنبال میکردند، مطالب و گزارشهای زیادی در ارتباط با این سردار سپاه و جانباز جنگ منتشر کردند. به عنوان مثال برخی رسانهها در همین ارتباط گزارش دادند که معمر الاریانی، وزیر اطلاعرسانی دولت قانونی یمن در تابستان امسال فاش کرده که «سردار حسن ایرلو، شخصا بر اردوگاههای تابستانی حوثیها نظارت می کند و در انتخاب و آموزش سربازان یمنی نقش بسزایی ایفا میکند».
همانطور که در بالا اشاره شد واکنشها به خبر شهادت سردار ایرلو عجیب و بعضا ناشیانه بود. به گزارش ایسنا خطیبزاده در این ارتباط گفت که “شهید ایرلو که از جانبازان شیمیایی جنگ تحمیلی نیز بود در محل ماموریت خود به کرونا مبتلا شد و به دلیل همکاری دیرهنگام برخی کشورها، متاسفانه در شرایط نامناسبی به کشور بازگشت و به رغم به کارگیری همه مراحل درمانی برای بهبود وضعیت بیماری ایشان، سحرگاه امروز به فیض شهادت نایل آمد.” این خبر اما در حالی در کشور رسانهای شد که برخی رسانههای عربزبان و منابع نزدیک به حوثیها از به شهادت رسیدن سفیر ایران در یمن در پی حملات هوایی عربستان سعودی که هفته گذشته رخ داده بود خبر داده بودند. برخی رسانههای نزدیک به حوثی ها حتی گزارشهایی مبنی بر اختلافات میدانی میان فرماندههان حوثی و نظامیان ما منتشر کردند که صدای مدافعان نمیتواند صحت هیچ یک از آن گزارشها را تائید کند.
به هر حال جدا از واکنشها به خبر شهادت سردار ایرلو و اشتباهاتی که در نحوه پوشش خبر وجود داشته، نمیتوان این موضوع را نادیده گرفت که عزیزان سپاه و به طور کلی سربازان خط مقدم محور مقاومت جانبازیها و رشادتهای بسیاری در یمن از خود نشان دادهاند، ولی متاسفانه بنظر نمیرسد در یک سال گذشته، فداکاریهای صورت گرفته آنچنان که باید و شاید ثمربخش بوده باشد. هرگاه یکی از مقامات عالیرتبه نظامی ما به صرف حضورش در یمن به شهادت میرسد و موج تلاشهای ایران هراسی شدت می گیرد، بیشتر این تحلیل تقویت میشود که ما باید در معادله سود و زیان حضورمان در یمن بازنگری کنیم. وضعیت یمن بغرنج تر از دیگر حوزها نیز هست زیرا که این منطقه تبدیل به صحنه جنایات جنگی شده و به کشتار هزاران کودک و غیرنظامی انجامیده است و رسیدن به یک صلح و آرامش نسبی در یمن به یک ضرورت قابل انکار تبدیل شده است. افراد باتجربهای همچون سردار ایرلو میتوانستند بازخوردهای خوبی به تصمیمسازان بدهند که متاسفانه با گذشت زمان و فرسایشی شدن درگیریها، شاهد ریزش بیشتر این نیروها خواهیم بود.