در چند ماه گذشته شاهد صدور چند بخشنامه از سوی بنیاد شهید و دیگر نهادهای دولتی مبنی بر رسیدگی و پیگیری یکسری از مشکلات جامعه ایثارگری بودهایم. در میان تمام مشکلاتی که این مسئولین توسط این بخشنامهها تلاش در حل آنها دارند، یکی از معضلاتی که کمتر در رسانهها به آن پرداخته میشود موضوع تاخیر در تائید سابقه ایثارگری و تائید درصد جانبازی است که مستقیما به پروسه طولانی اداری و بروکراسی مرتبط است. حال بسیاری از ایثارگران و جانبازان مایلند بدانند آیا بنیاد شهید میتواند به کمک دولت و مجلس شورای اسلامی به پروسه تائید سوابق و تائید درصد جانبازی سرعت ببخشد تا حق صدها ایثارگر و جانباز منتظر پایمال نشود؟
در تعریف کلمه بوروکراسی یا بروکراسی، که در فارسی به معنی دیوارسالاری و یا کاغذبازی میباشد، باید گفت که این عبارت از دو کلمه «بورو» به معنی دفتر کار و «کرواسی» به معنی قدرت و نفوذ سیاسی برگرفته شده، و به عبارتی به معنی قدرت گرفتن نهادهای اداری می باشد که باعث تاخیر در رسیدگی به پروندههای ارباب رجوع و صدور مجوز کسب و کار، رفع دعواهای حقوقی و غیره می شود. در بسیاری از موارد، کاغذبازی به شکل پارتیبازی هم بروز میکند و اولویت قائل شدنهای اداری بر مبناهای غیرعادلانه شخصی و سیاسی صورت می گیرد.
در سالهای اخیر زمان طولانی رسیدگی به پروندههای تائید سوابق ایثارگری و همچنین تائید درصد جانبازی تعدادی از جانبازان جنگ تحمیلی باعث دلخوری بسیاری از این عزیزان و خانوادههای آنها شده و مشکلات زیادی برای آنها بوجود آورده است. این درحالیست که مسئولین همواره از رسیدگی و پاسخگویی به شکایات ایثارگران و لزوم حذف بروکراسی اداری حرف میرنند و وعده مدیریت جهادی در مسیر خدمترسانی به ایثارگران را میدهند اما در عمل صدها پرونده تائید و رسیدگی به شکایات ایثارگران و جانبازان بلاتکلیف مانده و ایثارگرانی که سالهاست چشم انتظارند.
اتفاقا مدیران بنیاد شهید به خوبی به این موضوع واقفند اما در عمل برای تغییر این شرابط کاری از پیش نمیبرند. ماه گذشته رئیس بنیاد شهید با اشاره همین موضوع در نشست شورای اداری بنیاد در مشهد مقدس گفت: «نهادهای انقلابی به جای اینکه دستگاههای دیگر را انقلابی کنند در ساختار بوروکراتیک کشور هضم شدهاند و کارکنان این نهادهای انقلابی در حالی که نیروهای نهادی و انقلابی هستند خود را کارمند فرض کردند و در نهایت به جای اینکه فرهنگ سازمانی نهادهای انقلابی به نهادهای دیگر منتقل شود، برعکس شده است«
در ارتباط با دلایل طولانی شدن رسیدگی به پروندههای تائید درصد جانبازی عنوان شده که عدم وجود پزشکان متخصص در سطح کشور برای کمیسیونهای پزشکی و همچنین عدم آموزش دهی مناسب کارمندان ادارات و مراکز بنیاد که بعضا حتی برخوردهایی نامناسب با ایثارگران و خانوادههای آنها داشته و دارند، در کنار قوانین سخت و پیچیدگیهای اداری مربوط به پروندهها، از اصلی ترین دلایل وجود این تاخیر ها هستند. در حال حاضر ما با میانگین زمان یک سال و دو ماه برای هر پرونده، در مقایسه با چند کشور دیگر منطقه مانند ترکیه، اردن و حتی عراق، از بیشترین میانگین زمانی برای رسیدگی و نهایی کردن پروندههای پرسنل نیروهای نظامی برخوردار هستیم که خود نشان دهنده حاد بودن این موضوع در کشور است
چندی پیش یکی از جانبازان بازنشسته نیروهای انتظامی که خود را با نام «محمد ج.» معرفی کرد در پیامی در توئیتر ما ضمن اینکه از ما درخواست پیگیری و کمک داشت، نوشت: «۳ سال است که بلاتکلیفم و از اردیبشهت ۹۷ در انتظار نهایی شدن پرونده جانبازی خودم هستم و با اینکه در این مدت هم حضوری و هم تلفنی پیگیر بودهام، همچنان به من میگویند که پروندهات در انتظار کمیسیون پزشکی است و هیچ شخص یا نهادی هم نیست که به من جزئیات بیشتر یا زمانبندی مشخصی بدهد تا تکلیفم را بدانم». متاسفانه روابط عمومی بنیاد شهید هم در پاسخ به پرسش ما در خصوص میانگین زمان رسیدگی به پرونده جانبازان متقاضی برای احراز درصد جانبازی، اعلام کردند که این پروسه به طور متوسط ۵ تا ۶ ماه طول میکشد اما هنگامی که با جانبازان متقاضی تماس میگیریم اکثرشان بیشتر از یک سال است که در انتظارند.
به هر حال چنین نمونههایی بسیاری زیاد هستند و مسئولین هم هیچ پاسخ قانع کنندهای برای متقاضیان ندارد. به نوعی باید گفت که انگار بسیاری از مشکلات جامعه ایثارگری و جانبازان و خانواده آنها در پیچوخم بروکراسی اداری و هرج و مرج اداری فراموش شده و مدیران هم فقط خوب شعار میدهند. رویکردی و شخصیتی که تاکنون دکتر قاضیـزاده هاشمی از خود نشان داده، جای دلگرمی دارد و میتوان امیدوار بود که ایشان بر خلاف اسلافشان، مردم عمل باشند و ایثارگران و جانبازانی که در انتظار هستند را از بلاتکلیفی دربیاورند.
همانطور که دربحث های دیگر مربوط به جانبازان هم مطرح کرده ایم، مشکلات این عزیزان در بسیاری از موارد به طور ماهوی، تفاوت چندانی با مشکلات کل جامعه ندارد و تنها از لحاظ میزان درصد، بالاتر است. بحث بروکراسی هم همین فراگیری مطرح است و در واقع مشکل کاغذبازی اداری، یک مشکل دامنه دار و تاریخی است که تاثیرات عمیقی هم بر وضعیت اقتصادی کشور گذاشته است. مثلا متوسط زمانی که برای اخذ مجوز راه اندازی یک کسب و کار در ایران چندین برای کشورهای صعنتی است و این امر نه به علت موشکافی مسئولین، بلکه به علت بروکراسی اداری موجود در نهادهای دولت ایران است که به اقتصاد کشور ضربه میزند. با توجه به این وضعیت، معلوم است که وقتی نوبت ایثارگران بی یار و یاور میرسد، هیچ مسئولی کار این عزیزان را در اولویت قرار نمیدهد و از همه ظرفیتهای سیستم برای کم کاری استفاده می شود.