سالهاست که ما و بسیاری دیگر از رسانه‌های نزدیک به جامعه ایثارگران و جانبازان از مشکلات و چالشهای این عزیزان و خانواده‌های شهدا و فرزندانشان میگوئیم و درحالی که در برخی از زمینه‌ها موفقیتهایی کسب شده، امروز بازماندگان جنگ تحمیلی بخصوص جانبازان همچنان با مشکلات عمده‌ای مواجه هستند. یکی از این مشکلات عدم وجود آسایشگاه‌ها و بیمارستانهای اختصاصی برای جانبازان است. با وجود اینکه پیش از سیصد هزار جانباز در کشور داریم که نزدیک به پنجاه هزار تن از آنها در تهران و شهرستانهای اطراف آن زندگی میکنند، دسترسی به هیچ مرکز و بیمارستان تخصصی ندارند و بعضا باید کیلومترها مسافت را طی کنند تا به مراکزی برسند که فقط بخشی از آنها به جانبازان و ایثارگران اختصاص داده شده است. بسیاری از جانبازانی هم که کمتر از ۲۵ درصد جانبازی دارند حتی دسترسی به کمترین خدمات درمانی در اکثر شهرها ندارند و به نوعی فراموش شده‌اند.
در کشورهای پیشرفته توجه ویژه‌ای به وضعیت بهداشت و درمان بازنشستگان نیروهای نظامی می‌شود و بیمارستانهای اختصاصی برای این قشر وجود دارد. با توجه به تخصصی بودن پژشکی نظامی، کادر درمانی و پژوهشی وابسته به این بیمارستان‌ها و مراکز درمانی امکان می‌یابند بر روی بیماری‌های ویژه مسدومان حوادث نظامی تمرکز کنند و در همین راستا بوده که تخصص های مرتبط با جانبازان شکل گرفته است. هرچند بیمارستانهای ارتش و نیز مراکزی همچون بیمارستان بقیهالله (عج) در وهله اول برای خدمات رسانی به نیروهای نظامی کشور فعال شده‌اند، ولی نه ساختار، نه تعداد، و نه پراکندگی این مراکز در مناطق مختلف کشور کفایت جمعیت جانبازان را نمی‌کند.
طبق آمار رسمی اعلان شده که سال گذشته منتشر شد، تعداد جانبازان جنگ تحمیلی به ۳۹۹ هزار و ۱۷۴ نفر می‌رسند که از این تعداد ۱۲۹ هزار و ۹۰۳ نفر تعیین درصد نشده، ۱۴۳ هزار و ۲۱۰ نفر بین ۱ تا ۲۴ درصد معلول و ۱۲۶ هزار و ۶۱ نفر نیز بالای ۲۵ درصد جانباز هستند. در این میان به عنوان مثال از بین ۵۰ هزار پرونده جانباز در کل تهران بزرگ، ۱۷۰۰ تن جانبازان بالای ۷۰ درصد هستند که ۵۰۰ تن شرایط خاص دارند. از بین این عزیزان هم ۱۴۰ تن علاوه بر شرایط خاص مشکلاتی دارند و باید در آسایشگاه‌ها به صورت ویژه نگهداری شوند. این ارقام نشان دهنده نیاز کشور به ده‌ها بیمارستان کاملا تخصصی برای جانبازان است که بتوانند مراحل درمان خود را در این مراکز تخصصی بگذرانند.
با گذشت سالها و پا به سن گذاشتن جانبازانی که در طول سالهای جنگ تحمیلی مجروخ شده و به درجه رفیع جانبازی نایل آمده بودند، مشکلات و چالشهایشان بیشتر و بیشتر به چشم می‌آمد. با وجود بیشتر شدن نیازهای درمانی این عزیزان اما سالها همچنان همان چهار ساختمان مصادره‌ایی پیش از انقلاب که توسط مسئولان بنیاد شهید وقت انتخاب شده بودند، در خدمت جانبازان هستند تا آن عزیزانی که نیاز به مراقبت‌های ویژه دارند در آنجا نگهداری و رسیدگی شوند.
جالب است که چند روز پیش دکتر قاضی‌زاده هاشمی، معاون رئیس جمهور و رئیس جدید بنیاد شهید و امور ایثارگران در مصاحبه‌ایی گفت که «با توجه به سالمندی والدین و همسران معظم شهدا، نیاز است تعداد مراکز نگهداری ایثارگران در سطح کشور افزایش یابد.» البته ایشان در این مصاحبه هیچگونه اشاره‌ای به کمبود اماکن تخصصی و نیاز مبرم کشور به بیمارستانهای مجهز و آسایشگاه‌های تخصصی برای جانبازان نکردند اما دکتر قاضی‌زاده هاشمی خود بهتر از هر کسی دیگر میداند که کشوری که صدها هزار جانباز دارد اما حتی یک بیمارستان تخصصی در پنچ شهر پرجمعیت خود برای آنها ندارد، مطمئنا نمیتواند جوابگوی نیازهای درمانی جامعه ایثارگران و جانبازان خود باشد.
در بیمارستانهایی هم که جانبازان در آنها بستری هستند مشکلات عمده‌ایی مانند کمبود پرستار و بهدار، عدم وجود دستگاه‌های بالا‌بر برای جانبازان و حتی کمبود ویلچر وجود دارد که در برخی از این مراکز ساده‌ترین امکانات برای جانبازان در دسترس نیست. گویی مسئولین بنیاد و کسانی که سالهاست شعار رسیدگی و خدمت به جانبازان را میدهند کوچکترین اشرافی به این کمبودها ندارند. هنگامی که از آنها میپرسیم چرا جانبازان با چنین مشکلاتی روبرو هستند میگویند «بودجه کافی نداریم». نتیجتا سوالی که پیش میآید این است که پس بودجه بنیاد به کجا میرود و چرا نیازهای جانبازان را در الویت مالی دولت‌ها قرار نمیگیرد؟
در کنار مشکلات یاد شده، یکی دیگر از موضوعاتی که در یکی دو سال اخیر در رسانه‌ها و مطبوعات در مورد آن بسیار صحبت شده و ما نیز دو سال پیش در آن ارتباط مقاله‌ای منتشر کردیم موضوع بی‌توجهی به جانبازان زیر ۲۵ درصد است. بسیاری از جانبازان زیر ۲۵ درصد گله‌مند هستند که از خدمات دولتی محرومند چون یا پرونده تعیین درصد جانبازی آنها بلاتکلیف مانده و یا بسیار از خدمات دولتی شامل حالشان نمیشود. به قول عباس گودرزی، نماینده مردم بروجرد در مجلس که در خصوص تسری امتیازات جانبازان ۲۵ درصد به بالا به درصدهای پایین صحبت میکرد «به نظر من بعضی از خدمات و امتیازات درصدهای بالا باید به درصد های پایین تسری داده شود. زیرا همین که طرف مردانگی کرده است و وارد عرصه دفاع مقدس شده و این شجاعت و جسارت را داشته است که مجاهدت کند و از کیان کشور، سرزمین و ملت دفاع کند و جان خود را در طبق اخلاص قرار دهد، برای این کار کفایت می کند».
این ها همه از نقاط ضعفهایی هستند که مجلس باید آنها را بررسی کرده و راه‌حلی برای آنها پیدا کند. مطمئنا با نداشتن بودجه کافی هیچ یک از این کاستی‌ها را نمیتوانیم جبران کنیم و چه بسا باید اکنون که دولت جدیدی بر سر کار آمده، این دولت باید در الویت‌بندیهای بودجه‌ای بازنگری کرده و پیش از اینکه به فکر هزینه کردن در حوزه‌های ثانوی و هزینه‌های برونمرزی باشیم، به فکر کسانی باشیم که امروز هرچه داریم از شجاعت و از خودگذشتگی آنهاست.
