از تیر‌ماه ۱۳۶۶ دقیقا ۳۴ سال میگذرد. همانطور که مخاطبین سایت صدای مدافعان و جامعه ایثارگران و جانبازان و خانواده‌های شهدا به خوبی در جریان هستند، بیست و نهم تیر‌ماه سالروز امضای قطعنامه ۵۹۸ است. در مورد جزئیات و حاشیه‌های این قطعنامه تاریخی که پایانی رسمی به هشت سال جنگ تحمیلی و رشادت میلیونها ایرانی بود، در سالهای گذشته بسیار گفته‌ایم. اما امسال نکته‌ای که میخواهیم در ارتباط با قطعنامه ۵۹۸ به آن اشاره کنیم، مربوط به بند خاصی از این قطعنامه تاریخی میشود که میتواند پیامدهای گسترده‌ای برای جامعه ایثارگران داشته باشد.
در چند سال اخیر گروه‌هایی از میان ایثارگران و جانبازان جنگ تحمیلی با ایجاد کارزارهای اینترنتی و از طریق چند نهاد دولتی و مکاتبه با رئیس‌جمهور، تلاش کرده‌اند تا حاکمیت را بر آن دارند تا پیگیر موضوع غرامت جنگی ایران از عراق باشد که مطمئنا در صورت عملی شدن میتواند بسیاری از مشکلات ایثارگران و جانبازان را حل کند. در این میان اما بنظر می‌رسد که تمایل لازم برای پیگیری این روند از سوی حاکمیت وجود ندارد. براستی این گروه‌هایی که درحال کارشکنی هستند از کجا خط می‌گیرند و چگونه است که با حاشیه امنیتی می‌توانند برای ایثارگران فعال در کارزارهای دریافت غرامت پرونده‌سازی کنند و عملا امکان فعالیت را از این عزیزان بگیرند؟
فارغ از سوالات فوق، ما در این مختصر میخواهیم اهمیت پیگیری موضوع دریافت غرامت و واقعیت‌ها و پیامدهای آن را بررسی کنیم. در این میان هم میخواهیم از روسای دولتهای گذشته بپرسیم با توجه به شرایط بد اقتصادی و معیشتی ایثارگران و خانواده‌های شهدا، چرا به موضوع دریافت غرامت و پولی که کمترین حق ملت ایران و بخصوص ایثارگران و خانواده‌های شهداست بی‌توجهی میشود؟ آیا رئیس جمهور منتخب، آقای آیتالله رئیسی، پیگیر موضوع غرامت ایران از عراق خواهند بود یا ایشان هم به ۱۱۰۰ میلیارد دلار پول پشت خواهند کرد؟
واقعیت این است که جامعه ایثارگری از همان سالهای آغازین اتمام جنگ تحمیلی در سال ۶۷ تا امروز در مقابل تمام چالشها و سختی‌ها ایستادگی کرده و در روزهای تلخ و شیرین همواره حامی نظام و آرمانهای امام خمینی (ره) و مقام معظم رهبری بوده است. در شرایط کنونی و درحالی که وضعیت اقتصادی کشور سال به سال بدتر میشود و بخصوص در شرایطی که خانواده‌های شهدا و ایثارگران و جانبازان با مشکلات معیشتی و درمانی مواجهند، لزوم پیگیری غرامت جنگی از عراق (به عنوان آعاز کننده جنگ) بیش از همیشه احساس میشود
همانطور که محمدعلی صمدی (از خبرگزاری تسنیم) اشاره کرده، جنگ ایران و عراق، از زمان آغاز رسمی آن در ۳۱ شهریور ۱۳۵۹ تا استقرار نیروهای حافظ صلح سازمان ملل متحد در مرزهای دو کشور، ۷ سال و ۱۰ ماه و ۹ روز به طول انجامید. این یعنی ۱۳۰۳ روز بیش از جنگ جهانی اول و ۶۷۶ روز بیشتر از جنگ جهانی دوم که خود نشان دهنده طولانی بودن و میلیادرها دلار خسارت وارده به کشورمان است. طبق برآوردهای انجام شده مبلغی حدود ۱۱۰۰ میلیارد دلار رقم غرامتی است که عراقی‌ها باید طبق بند ۷ قطعنامه ۵۹۸ به ما بپردازند. با یک حساب سرانگشتی میتوان با تقسیم این مقدار پول میان ایثارگران و خانواده‌های شهدا، برای هر خانواده ایثارگر مبلغی معادل ۳۰ میلیون تومان در ماه تا ۱۰ سال در نظر گرفت که زندگی هر خانواده‌ای را متحول خواهد کرد. البته منظور از این حساب سرانگشتی نشان دادن میزان بالای غرامت است والا اگر حتی یک درصد این میزان هم به ایثارگران و خانواده شهدا برسد، تاثیر بسزایی در وضعیت این عزیزان خواهد داشت.
برخی از منتقدین و مخالفان پیگیری دریافت غرامت از عراق عنوان میکنند که حتی اگر عراق بخواهد و یا بتواند غرامتی به ایران بپردازد، با توجه به تحریم‌ها و مسدود شدن پولهای ایران، ما هیچگاه روی این پول را نخواهیم دید. این عده همچنین استدلال دیگرشان این است که رژیم بعثی و صدام بود که جنگ را آغاز کرد و حکومت کنونی حاکم در کشور عراق تعهدی به ایران در قبال جنگ ندارد. در پاسخ به این دو استدلال غلط باید گفت: اولا، چون غرامت مذکور ذیل شورای امنیت سازمان ملل قرار دارد، از مسئله تحریم‌های انتقال ارز مستثنی می‌باشد. ثانیا اگر بخواهیم از لحاظ حقوقی به موضوع غرامت جنگ تحمیلی نگاه کنیم، از آنجایی که دولت فعلی عراق جانشین رژیم پیشین است تعهدات و حقوق دولت بعثی طبق اصل جانشینی دولت‌ها به دولت جدید عراق منتقل میشود و حکومت کنونی مسئول پرداخت این غرامت است.
از سوی دیگر نباید مدافعان حرم را هم فراموش کنیم. در حالی که صحبت از پیگیری غرامت از کشور عراق برای ایثارگران دفاع مقدس است، مسئولین باید پیگیر حقوق مدافعان حرم هم باشند. با وجود اینکه هم مدافعان حرم و هم ایثارگران جنگ تحمیلی بدون هیچ چشم‌داشت مادی پا به میدان نبرد گذاشتند، اما از این موضوع نباید غافل شویم که به آنها مدیونیم و نمی‌توانیم در شرایط بد اقتصادی کنونی آنها را تنها بگذاریم. برخی حتی عنوان کرده‌اند که مدافعان حرم باید بدنبال دریافت کمک از دولت اسد باشند که مطمئنا با توجه به شرایط سیاسی کنونی چنین موضوعی فعلا منتفی است اما چه بسا درصدی از غرامتی که باید از عراق بگیریم را میتوانیم برای کمک به وضعیت مدافعان حرم هم درنظر بگیریم.
صدای مدافعان به عنوان یک رسانه انقلابی و پایگاهی که سعی دارد در حد توان، صدای جامعه ایثارگران و جانبازان باشد، پیگیری دریافت غرامت از عراق را حق و خواسته اکثریت جامعه ایثارگری دانسته و در این زمینه هر چه به عنوان یک رسانه در توان داریم به کار خواهیم گرفت. اگر این موضوع پیگیری و محقق شود، مانند غرامتی که عراقی‌ها به کویتی‌ها پرداخت کردند، میتواند در بهبود شرایط کسانی که در جنگ بیشترین صدمه را خوردند، یعنی ایثارگران و خانواده‌های آنها، و حتی جانبازان مدافع حرم که بسیاری از آنها اینروزها با مشکل اشتغال روبرو هستند، نقش بزرگی ایفا کرده و زندگی هزاران خانواده را متحول خواهد کرد. امید ما این است که صدای ما به دولت سیزدهم برسد و آیتالله رئیسی اولین رئیس جمهوری باشند که به شکلی جدی به دنبال دریافت غرامت از عراق باشد.
