چندی پیش مقالهای تحت عنوان «شاهد ۱۴۹ و سردرگمی در تولید پهپاد» منتشر کردیم که در آن، ضمن اشاره به مصاحبه سرهنگ اکبر کریم لو، از تلاشهای نیروی زمینی سپاه در توسعه فنآوری پهپادی سخن گفتیم و سوالاتی را در خصوص مدل اقتصادی تولید پهپاد در کشور طرح کرده بودیم. با توجه به بازخوردهایی که از خوانندگان «صدای مدافعان» دریافت کردیم، مناسب دیدیم توضیحات بیشتری در خصوص پیشرفتهای نیروهای مخلص و متخصص سپاه در حوزه تکنولوژی پهپادی ارائه کنیم.
با توجه به نکاتی که سرهنگ اکبر کریملو، فرمانده پهپادی نیروی زمینی سپاه، در خصوص تست زمینی پهپاد «شاهد ۱۴۹» عنوان کرده بودند، انتظار میرود تا حدود سه ماه آینده، یکی از مهمترین مراحل تولید پهپاد مذکور به پایان برسد و انشاالله در هفته دفاع مقدس مورد آزمایش زمینی قرار گیرد.
نکته مهمی که سرهنگ کریم لو مورد اشاره قرار داد، قابلیتهای رصد و شناسایی پهپادهای تولیدی سپاه است که از طریق سامانههای فتوگرامتری جدید که بر روی پرندهها نصب و عملیاتی شده، امکان ثبت عکسهایی با دقت بسیار بالا و کیفیت خوب را فراهم میکند. در حوزه فیلمبرداری هم یک اتفاق خوبی افتاده که وزارت دفاع توانسته سنسورهای شبانه و حرارتی را روی دوربینها نصب کند که در واقع این یک جهش فناوری در حوزه شناسایی تلقی میشود و این امکان را فراهم می کند که ما بتوانیم با استفاده از سیستمهای مذکور در حوزه زمینی و دوربینهای ویژه در حوزه هوایی، رصد و پایش مناطق مورد نظر انجام دهیم. این سامانهها شرایطی را فراهم کردهاند که نیروهای سپاه اشراف اطلاعات بالایی درحوزه عکس و پایش هوایی داشته باشند و اوج این اقدامات را در جنوب شرق و شمال غرب و محور مقاومت شاهد بودهایم.
سرهنگ کریم لو همچنین از آغاز به کار یک پهپاد شناسایی رادارگریز با قابلیت مداومت پروازی بالا سخن گفته است. به گفته سرهنک اکبر کریم لو، این پهپاد میتواند قابلیت قطع ارتباط داشته باشد یعنی وقتی از منطقهای خارج شد، ارتباط آن قطع شود و همچنان کارش را انجام دهد و وقتی دوباره به مختصات مورد نظر بازگشت، با وصل شدن ارتباط خلبان پرنده را در دست میگیرد که در اشراف اطلاعاتی فرماندهان مناطق می تواند تاثیر بسزایی داشته باشد.
تلاشهای صورت گرفته برای توسعه و تولید پهپادهای شناسایی و عملیاتی حقیقتا مایه افتخار ایران اسلامی بوده است و همه باید از این تلاشها حمایت کنیم. در ضمن همانطور که پیشتر هم اشاره کرده بودیم، علاوه بر مدل تکنولوژیک، باید مدلهای اقتصادی هم در توسعه و تولید پهپاد مورد توجه قرار بگیرد. متاسفانه طرح این موضوع در مقاله «شاهد ۱۴۹ و سردرگمی در تولید پهپاد» باعث ایجاد سوء تفاهمهایی میان خوانندگان سایت صدای مدافعان شد. بحث ما به هیچ وجه علیه تولید پهپاد شاهد ۱۴۹ نبود، بلکه بحثی که ما مطرح کردیم، توجه به وجوه اقتصادی برنامههای نظامی و اولویت بندی در این زمینه بود. شاهد ۱۴۹ بر اساس «امکیو-۹ ریپر» ساخته میشود که برای تولید هر فروند آن، نزدیک به ۱۶ میلیون دلار هزینه لازم است. توسعه شاهد ۱۴۹ زمانی توجیه نظامی پیدا میکند که ما بتوانیم دستکم ۵۰ فروند از این پرنده را تولید کنیم که در آن صورت باید دستکم ۸۰۰ میلیون دلار هزینه صرف کنیم. این میزان سرمایه گذاری مستلزم بازنگری در اولویت بندیهای مالی سپاه خواهد بود.
البته نکته قابل توجهی که در مورد شاهد ۱۴۹ وجود دارد این است که سقف پرواز این پرنده بسیار بالا است و از هدایت ماهوارهای نیز استفاده خواهد کرد. همکنون برغم پیشرفتهایی که در حوزه فنآوری پرندههای بدون سرنشین حاصل کردهایم، هنوز پهپادهای ما در حمل موشک، با محدودیت روبرو هستند و بنظر می رسد که برادران سپاه امیدوارند شاهد ۱۴۹ قابلیت حمل تعداد بیشتر موشک (بیشتر از ۸ موشک) را فراهم کند. البته با توجه به هزینه بالای تولید شاهد ۱۴۹، شاید از این پرنده تنها برای عملیات شناسایی مورد استفاده قرار گرفته شود.